راهکارهای برطرف کردن اضطراب ریاضی دانش‌آموزان

اضطراب ریاضی یکی از دغدغه‌های جدی دانش‌آموزهاست؛ به‌ خصوص در مقطع ابتدایی که اولین تجربه‌های جدی اون‌ها با این درس شکل می‌گیره. خیلی وقت‌ها پدر و مادرها و حتی معلم‌ها دنبال راهی هستن که این اضطراب رو کم کنن تا بچه‌ها با آرامش بیشتری مباحث ریاضی رو تمرین کنن و یاد بگیرن.

درسته که مقدار کمی استرس می‌تونه محرک خوبی برای تلاش باشه، اما وقتی این اضطراب بیش از حد بشه، نتیجه برعکس میشه؛ یعنی به جای یادگیری، توانایی بچه‌ها پایین میاد و ذهنشون قفل میشه. توی این مطلب می‌خوایم دلایل این اضطراب رو بررسی کنیم و راهکارهایی رو معرفی کنیم که کمک کنه دانش‌آموزها بتونن با مشکل اضطراب ریاضی کنار بیان.

اگه شما هم به عنوان دانش‌آموز با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنین، یا پدر و مادری هستین که می‌خواین به بچه‌تون کمک کنین، یا اینکه معلمی هستین که دانش‌آموزتون دچار این مشکله و همچنین می‌خواهین بدونین چگونه ریاضی خود را قوی کنید، تا انتهای مقاله اضطراب ریاضی رو مطالعه کنین.

ترس، استرس و اضطراب به طور طبیعی در همه انسان‌ها وجود داره و باعث حفظ بقای انسان میشه. اما وقتی این احساس ترس و اضطراب از حد طبیعی خودش بیش‌تر بشه، دردسرساز میشه و برای افراد ایجاد مشکل می‌کنه. اضطراب ریاضی احساس درموندگی ذهنیه که می‌تونه همراه با علائم جسمی یا بدون علائم جسمی باشه.

این اضطراب معمولا در موقعیت‌هایی مثل حل مسائل ریاضی ظاهر میشه و دانش‌آموز رو دچار مشکل می‌کنه. این مشکل فقط به امتحان دادن یا حل تمرین‌های ریاضی محدود نمیشه؛ خیلی وقت‌ها حتی شنیدن اسم ریاضی یا دیدن فرمول‌ها هم می‌تونه استرس رو در دانش‌آموز تشدید کنه.

نتیجه این اتفاق اینه که ذهن دانش‌آموز قفل می‌کنه و حتی چیزهایی رو که قبلا بلد بوده رو سخت به خاطر میاره. اگه این اضطراب ادامه پیدا کنه، کم‌کم اعتماد به نفس دانش‌آموز پایین میاد و علاقه‌اش به درس ریاضی کمتر میشه.

موضوع مهم اینه که هنوز مشخص نشده که اضطراب ریاضی سبب ایجاد اختلال در عملکرد ریاضی و کسب نمرات پایین میشه یا اینکه عملکرد ضعیف یا دشوار بودن مباحث ریاضی باعث به وجود اومدن اضطراب ریاضی میشه!

بعضی پژوهش‌ها نشون میده اضطراب ریاضی می‌تونه باعث افت عملکرد بشه؛ چون وقتی فرد مضطربه، ذهن و حافظه‌ش درگیر میشه و دیگه انرژی کافی برای حل مسئله باقی نمی‌مونه. از طرف دیگه، گروهی از محققان معتقدن عملکرد ضعیف و تجربه‌های منفی در کلاس ریاضی، مثل گرفتن نمره پایین یا ناتوانی در درک مفاهیم سخت، خودش عامل اصلی شکل‌گیری اضطرابه.

در واقع میشه گفت این دو عامل یک چرخه معیوب می‌سازن: اضطراب باعث کاهش عملکرد میشه و عملکرد ضعیف دوباره اضطراب رو بیشتر می‌کنه. به همین خاطر، شکستن این چرخه با آموزش درست و حمایت روانی خیلی مهمه.

عواملی وجود دارن که می‌تونن باعث ایجاد اضطراب ریاضی یا تشدید اون بشن. بعضی از این عوامل رو در زیر شرح دادیم. بررسی این موردها می‌تونه به شما برای شناسایی علل وجود اضطراب ریاضی در دانش‌آموزتون کمک کنه. پس باید پرسید راهکارهای رفع اضطراب ریاضی و اختلال یادگیری ریاضی در کودکان چیه؟

گاهی اوقات علت اصلی به وجود اومدن اضطراب ریاضی در دانش‌آموز، رفتار والدین و معلمه. برخی از والدین و معلم‌ها خودشون در دوران مدرسه با درس ریاضی مشکل داشتن.

اون‌ها در بزرگسالی این نگاه رو به دانش‌آموز هم منتقل می‌کنن و با بیان جملاتی مثل ریاضی سخت‌ترین درسه، من هم در درس ریاضی ضعیف بودم و ریاضی به درد نمی‌خوره، دانش‌آموز رو به سمت اضطراب ریاضی سوق میدن.

شیوه تدریس معلم در درس ریاضی رو میشه یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد اضطراب ریاضی در دانش‌آموزان دونست. مهارت معلم در تدریس و صبوری و درک اون نسبت به دانش‌آموزان، تاثیر زیادی در نگاه دانش‌آموز به درس ریاضی داره.

بارها پیش اومده که دانش‌آموز در یک پایه تحصیلی از درس ریاضی متنفر شده و اصلا علاقه‌ای به حضور در کلاس ریاضی نداشته. اما همین دانش‌آموز سال بعد با یک معلم جدید تونسته ریاضی رو بهتر یاد بگیره و اضطراب خیلی کمتری در کلاس ریاضی تجربه کنه.

اگه معلم به درس تسلط کافی نداشته باشه، به اندازه کافی تمرین حل نکنه و برای رفع اشکال دانش‌آموزان وقت نذاره، احتمال اینکه بازخورد کلاس پایین باشه خیلی زیاده.

همچنین برخورد تند معلم با دانش‌آموزان و عصبانیتش در برابر اشتباهات درسی شاگردانش در درس ریاضی، باعث میشه تا اضطراب در دانش‌آموزان بالا بره و اون‌ها از یادگیری این درس فراری بشن.

اگه دانش‌آموز در یک پایه تحصیلی نتونه با درس ریاضی ارتباط خوبی برقرار کنه و شیوه تدریس معلم هم برای اون مناسب نباشه، ممکنه دچار اضطراب ریاضی بشه و تا مدت‌ها این اضطراب رو همراهش داشته باشه.

همچنین خاطره‌ برخورد تند و خشن یک معلم ریاضی با دانش‌آموز در حضور هم‌کلاسی‌هاش، می‌تونه تا مدت‌ها سبب ترس اون از این درس بشه. علاوه بر این، سابقه کسب نمره پایین در درس ریاضی و دیر متوجه شدن مباحث و فرمول‌های ریاضی هم می‌تونه جزء تجربه‌های بد به حساب بیاد.

گاهی اوقات در بعضی از کتاب‌های درسی ریاضی، یک مبحث به خوبی توضیح داده نشده و دانش‌آموز رو گیج و سردرگم می‌کنه. طوری که در نهایت دانش‌آموز از یادگیری دلسرد میشه و هیچ کدوم از اون مباحث رو نمی‌تونه یاد بگیره و فکر می‌کنه که خودش مشکل داره.

البته شیوه تالیف کتاب ریاضی هم در ارتباط گرفتن دانش‌آموزان با این درس خیلی اهمیت داره. راه‌های گنگ و سردرگم کننده کتاب درسی ریاضی به ویژه در پایه‌های ابتدایی، می‌تونه باعث ایجاد اضطراب ریاضی در دانش‌آموزان بشه.

برای غلبه بر اضطراب ریاضی قبل از هر چیز باید ریشه‌ این استرس شناخته بشه؛ آیا از تجربه‌های منفی گذشته میاد یا از سخت بودن مباحث؟ بعد از اون، حل تمرین‌های مرحله‌ای، افزایش اعتماد به نفس و ایجاد تجربه‌های موفق در حل مسائل می‌تونه به مرور ترس رو کمتر کنه.

نقش والدین و معلم‌ها هم در این زمینه خیلی پررنگه؛ حمایت، تشویق و ایجاد فضای امن یادگیری بهترین درمان برای اضطراب ریاضیه. در ادامه چند تا راهکار به شما پیشنهاد می‌کنیم که درمان اضطراب ریاضی هستن:

وقتی والدین با گفت‌و گوی صحیح به دانش‌آموز توضیح بدن که یادگیری ریاضی هم مثل درس‌های دیگه با تلاش و تمرین میسر میشه، اضطراب دانش‌آموز در درس ریاضی کاهش پیدا کرده و با اعتماد به نفس بیشتری در کلاس‌های این درس حاضر میشه.

همچنین معلم‌های ریاضی با سخت جلوه ندادن این درس، می‌تونن باعث کاهش اضطراب ریاضی در دانش‌آموزان بشن و با صبر و حوصله درس رو برای بچه‌ها هر چند بار که نیاز داشتن توضیح بدن.

معلم با شیوه درست در تدریس درس ریاضی می‌تونه دانش‌آموزان رو به یادگیری ترغیب و استرس و اضطراب اون‌ها رو کم کنه. رفتار مناسب و صبوری معلم در آموزش درس ریاضی تاثیر خیلی زیادی در نگاه دانش‌آموزان به این درس داره و می‌تونه تا سال‌ها توی ذهن دانش‌آموز بمونه.

معلم ریاضی باید صبر و حوصله کافی برای تدریس این درس داشته باشه؛ چون ریاضی جزو درس‌هاییه که باید با دقت و حوصله کافی تدریس بشه. حتی اگه دانش‌آموز بارها متوجه نشه باز هم معلم وظیفه داره که وقت بذاره و مبحث مورد نظر رو مجدد تدریس کنه.

همونطور که بالاتر گفتیم، نقش والدین و معلم‌ها در شکل‌گیری نگاه دانش‌آموز به درس ریاضی خیلی مهمه. برخورد مهربان و صبورانه معلم ریاضی با دانش‌آموز و ساختن خاطرات خوب از این درس در ذهن اون، باعث میشه که دانش‌آموز اضطراب کمتری رو در کلاس ریاضی تجربه کنه و این درس رو بهتر یاد بگیره.

از طرف دیگه، والدین هم می‌تونن با حمایت‌های عاطفی، تشویق به تلاش و پرهیز از مقایسه‌ کردن فرزندشون با بقیه، فضای امنی برای یادگیری اون‌ها فراهم کنن. وقتی دانش‌آموز احساس کنه اشتباه کردن بخشی از مسیر یادگیریه، نه نشونه‌ ناتوانی، اعتماد به نفسش تقویت میشه. در چنین شرایطی، ریاضی از یک درس ترسناک به فرصتی برای کشف و لذت تبدیل میشه.

اگه مولفان کتاب‌های ریاضی در تالیف تمام مباحث کتاب دقت زیادی داشته باشن و خلاقیت به خرج بدن، دانش‌آموزان با این کتاب و با این درس ارتباط بهتری می‌گیرن. تالیف هوشمندانه کتاب‌های ریاضی در پایه‌های مختلف تحصیلی تاثیر زیادی در کاهش اضطراب ریاضی دانش‌آموزان داره.

جمع‌بندی

اضطراب ریاضی در خیلی از دانش‌آموزان وجود داره. توی بعضی از اون‌ها شدیدتر و در بعضی‌های دیگه کمتر و قابل کنترله. این معضل می‌تونه روی عملکرد درسی دانش‌آموز تاثیر منفی بذاره. دانش‌آموزانی که دچار این مشکل هستن، معمولا از رفتن به کلاس ریاضی می‌ترسن و وقتی قراره برای حل سوال پای تخته برن، دچار اضطراب زیادی میشن.

گاهی دانش‌آموز با وجود مطالعه زیاد و یادگیری دروس باز هم این اضطراب رو تجربه می‌کنه. با به کارگیری راه‌های بالا تا حد زیادی میشه اضطراب ریاضی رو در دانش‌آموزان کاهش داد.