بهترین روش‌های تدریس فعال

چطور میشه در کلاس روش‌های تدریس فعال رو انتخاب و اجرا کرد؟ شاید بپرسین که تدریس فعال یعنی چی و اصلا روش های تدریس فعال چیست؟ تدریس فعال یعنی معلم به جای این که فقط مطالب رو توضیح بده و دانش‌آموزان گوش کنن، از روش‌هایی استفاده کنه که دانش‌آموزان رو در فرآیند یادگیری مشارکت بده و از اون‌ها بازخورد بگیره.

این روش‌ها خیلی متنوع هستن. مثلاً می‌تونن شامل بازی‌ها، فعالیت‌های گروهی، بحث و گفتگو باشن. این روش‌ها چه فایده‌ای دارن؟

این‌ روش‌ها باعث میشن که دانش‌آموزان انگیزه، اعتماد به نفس، همکاری و خلاقیت خودشون رو تقویت کنن و به مطالب آموزشی علاقه‌مند بشن و همچنین مطالب رو بهتر یاد بگیرن. توی مقاله روش های تدریس فعال بیشتر در مورد راهکارهای اجرای این روش توضیح دادیم. پس معلم‌ها و والدین عزیز همراه ما باشین تا این روش‌های مهم رو برای آموزش به فرزندانتون یاد بگیرین.

همونطوری که گفتیم، تدریس فعال یکی از روش‌های مدرن و موثر آموزشیه که در اون دانش‌آموزان به جای این که فقط شنونده باشن، در فرآیند یادگیری، فعال و مشارکت‌کننده هستن.

در این روش، کلاس به فضایی تعاملی تبدیل می‌شه که دانش‌آموزان با پرسش و پاسخ، فعالیت‌های گروهی و تجربه‌های عملی، خودشون مسیر یادگیری رو برای خودشون درست می‌کنن؛ نتیجه اینه که مفاهیم نه‌ تنها بهتر فهمیده می‌شن، بلکه برای مدت طولانی‌تری در ذهن باقی می‌مونن.

تدریس فعال همچنین باعث پرورش مهارت‌های ارتباطی، روحیه‌ همکاری و اعتمادبه‌نفس در دانش‌آموزان می‌شه؛ مهارت‌هایی که فراتر از درس و مدرسه، در زندگی روزمره هم به کار میان.

در ادامه، ما چند تا از روش‌های تدریس فعال رو که یکی از بهترین روش‌ها برای درس خوندن کودکان محسوب میشه معرفی می‌کنیم و نحوه اجرای اون‌ها رو هم توضیح میدیم.

روش ایفای نقش یا همون بازی کردن نمایش، یکی از روش‌های تدریس فعاله که در اون هر کدوم از دانش‌آموزان برای یادگیری مطالب آموزشی، یک نقش رو به عهده می‌گیرن و بازی می‌کنن. مثلاً می‌تونن نقش یک شخصیت تاریخی، یک حیوان و یک مفهوم علمی رو داشته باشن. این روش باعث میشه که دانش‌آموزان خلاقیت، تخیل، همدلی و همفکری رو در خودشون تقویت کنن.

بعد از اینکه ایفای نقش دانش‌آموزان تموم شد، معلم می‌تونه با دانش‌آموزان در مورد تجربه‌شون صحبت کنه و نقاط قوت و ضعف اون‌ها رو بررسی کنه. مثلا می‌تونه این سوالات رو از دانش‌آموزان بپرسه:

روش بارش فکری یا بحث گروهی، یک روش تدریس فعاله که در اون معلم یک سوال یا یک مسئله رو مطرح می‌کنه و دانش‌آموزان بدون ترس از اشتباه کردن، هر ایده یا جوابی که به ذهنشون می‌رسه رو میگن. معلم همه ایده‌ها رو روی تخته یا کاغذ می‌نویسه و بعد با کمک دانش‌آموزان اون‌ها رو بررسی و ارزیابی می‌کنه. این روش باعث میشه که دانش‌آموزان خلاق‌تر بشن و از نظرات همدیگه استفاده کنن.

برای اجرای این روش، معلم می‌تونه مراحل زیر رو دنبال کنه:

یکی از روش‌های تدریس فعال، روش حل مسئله‌ست. در این روش، دانش‌آموزان با کار کردن روی مسائلی که معلم مطرح می‌کنه، مطالب جدید رو یاد می‌گیرن. اون‌ها باید از منابع متنوعی استفاده کنن و بهترین راه‌ حل رو پیدا کنن. این روش باعث میشه دانش‌آموزان راه‌حل‌های گوناگونی رو ارائه بدن، در حل مسائل شرکت کنن و از این طریق، مباحث رو یاد بگیرن.

اگه بخوایم یکی از روش‌هایی که برای تدریس فعال استفاده میشه رو معرفی کنیم، روش پروژه‎‌ست. در این روش، دانش‌آموزان برای یادگیری مطالب آموزشی، یک پروژه رو طراحی و اجرا می‌کنن. مثلاً می‌تونن بسته به توانایی‌شون یک متن، یک نمایش، یک پوستر، یک فیلم یا یک کاردستی بسازن.

این روش باعث میشه دانش‌آموزان مهارت‌های عملی، همکاری، برنامه‌ریزی و ارائه دادن رو یاد بگیرن و به مطالب آموزشی از زوایای مختلف نگاه کنن و روی اون‌ها مسلط بشن.

هدف از روش پروژه اینه که دانش‌آموزان با مراحل سازمان‌یافته و متوالی آشنا بشن. در این روش آموزشی، دانش‌آموزان باید علاقه و اشتیاق به همکاری در پروژه از خودشون نشون بدن.

اول از همه باید یک هدف برای پروژه با کمک معلم تعیین بشه. بعد از اون باید دانش‌آموزان با کمک معلم طرح پروژه و مراحل انجام اون رو طراحی کنن. بعدش پروژه رو به صورت مرحله‌ای و تحت نظر معلم اجرایی کنن. در آخر هم هر گروه باید نتیجه پروژه رو به معلم و بقیه دانش‌آموزان کلاس نشون بده.

یکی دیگه از روش‌های جذاب و هیجان‌انگیز تدریس فعال که خیلی از دانش‌آموزان عاشقش هستن، گردش علمیه. گردش علمی یعنی دانش‌آموزان با معلم و همکلاسی‌هاشون برن یک جایی که به درسشون مربوطه و از نزدیک ببینن و یاد بگیرن. این روش خیلی خوبیه برای اینکه دانش‌آموزان از کلاس خسته نشن و بتونن همراه با تفریح، مباحث درسی رو هم یاد بگیرن.

برای این کار، اول معلم باید موضوع و هدف گردش علمی رو مشخص کنه و بعد بگه که می‌خوان کجا برن. بعد معلم بین دانش‌آموزان تقسیم وظایف می‌کنه و وسایل لازم رو با کمک بچه‌ها و مدرسه تهیه می‌کنه. دانش‌آموزان هم باید برگه و قلم ببرن و چیزهایی که می‌بینن رو یادداشت کنن و وقتی برگشتن، هر کدوم گزارش‌شون رو سر کلاس می‌خونن یا به معلم میدن.

البته قبل از گردش علمی، باید این موضوع با آموزش و پرورش و والدین هماهنگ بشه. این روش، یکی از بهترین روش‌هاییه که برای یادگیری مطالب و از یاد نبردن مباحث درسی، میشه برای دانش‌آموزان انجام داد. همچنین اردوهای علمی بهترین روش تدریس برای دانش آموزان ابتدایی محسوب میشه که می‌تونه اون‌ها رو به یاد گرفتن بیشتر ترغیب کنه.

زمان قدیم معلم‌ها یک روش بیشتر برای تدریس نداشتن و اون هم همون تدریس مطالب درسی سر کلاس درس بود. اما با رشد و پیشرفت سطح علمی در جهان، روش‌های تدریس هم تغییر کرده و همچنان رو به جلو میره. به همین دلیل در ادامه مزایای روش تدریس فعال در ابتدایی و پایه‌های دیگه رو توضیح دادیم که شما هم به عنوان معلم و والدین دانش‌آموز بتونین در این مسیر پیشرفت جریان داشته باشین.

چالش های تدریس فعال برای معلم‌ها

مقایسه تدریس فعال و تدریس غیرفعال

جمع‌بندی

ما توی این مقاله روش‌های تدریس فعال و روش های تدریس ابتدایی رو به شما معرفی کردیم. این روش‌ها، روش‌هایی هستن که دانش‌آموزان رو در فرآیند یادگیری مشارکت میدن و باعث میشن که انگیزه، اعتماد به نفس، همکاری، تمرکز و خلاقیت اون‌ها افزایش پیدا کنه.

امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشه و بتونین از این روش‌ها در کلاس‌های خودتون استفاده کنین.