نگار ناظم الشعرابهروز رسانی: ۱۴۰۴/۰۹/۱۱
4.2k
بهترین روشهای تدریس فعال
عناوین مهمی که در این مقاله میخوانیم :
چطور میشه در کلاس روشهای تدریس فعال رو انتخاب و اجرا کرد؟ شاید بپرسین که تدریس فعال یعنی چی و اصلا روش های تدریس فعال چیست؟ تدریس فعال یعنی معلم به جای این که فقط مطالب رو توضیح بده و دانشآموزان گوش کنن، از روشهایی استفاده کنه که دانشآموزان رو در فرآیند یادگیری مشارکت بده و از اونها بازخورد بگیره.
این روشها خیلی متنوع هستن. مثلاً میتونن شامل بازیها، فعالیتهای گروهی، بحث و گفتگو باشن. این روشها چه فایدهای دارن؟
این روشها باعث میشن که دانشآموزان انگیزه، اعتماد به نفس، همکاری و خلاقیت خودشون رو تقویت کنن و به مطالب آموزشی علاقهمند بشن و همچنین مطالب رو بهتر یاد بگیرن. توی مقاله روش های تدریس فعال بیشتر در مورد راهکارهای اجرای این روش توضیح دادیم. پس معلمها و والدین عزیز همراه ما باشین تا این روشهای مهم رو برای آموزش به فرزندانتون یاد بگیرین.
بهترین روشهای تدریس فعال
همونطوری که گفتیم، تدریس فعال یکی از روشهای مدرن و موثر آموزشیه که در اون دانشآموزان به جای این که فقط شنونده باشن، در فرآیند یادگیری، فعال و مشارکتکننده هستن.
در این روش، کلاس به فضایی تعاملی تبدیل میشه که دانشآموزان با پرسش و پاسخ، فعالیتهای گروهی و تجربههای عملی، خودشون مسیر یادگیری رو برای خودشون درست میکنن؛ نتیجه اینه که مفاهیم نه تنها بهتر فهمیده میشن، بلکه برای مدت طولانیتری در ذهن باقی میمونن.
تدریس فعال همچنین باعث پرورش مهارتهای ارتباطی، روحیه همکاری و اعتمادبهنفس در دانشآموزان میشه؛ مهارتهایی که فراتر از درس و مدرسه، در زندگی روزمره هم به کار میان.
در ادامه، ما چند تا از روشهای تدریس فعال رو که یکی از بهترین روشها برای درس خوندن کودکان محسوب میشه معرفی میکنیم و نحوه اجرای اونها رو هم توضیح میدیم.
روش ایفای نقش
روش ایفای نقش یا همون بازی کردن نمایش، یکی از روشهای تدریس فعاله که در اون هر کدوم از دانشآموزان برای یادگیری مطالب آموزشی، یک نقش رو به عهده میگیرن و بازی میکنن. مثلاً میتونن نقش یک شخصیت تاریخی، یک حیوان و یک مفهوم علمی رو داشته باشن. این روش باعث میشه که دانشآموزان خلاقیت، تخیل، همدلی و همفکری رو در خودشون تقویت کنن.
بعد از اینکه ایفای نقش دانشآموزان تموم شد، معلم میتونه با دانشآموزان در مورد تجربهشون صحبت کنه و نقاط قوت و ضعف اونها رو بررسی کنه. مثلا میتونه این سوالات رو از دانشآموزان بپرسه:
- چه چیزی رو از این بازی یاد گرفتین؟
- چه چیزی رو در مورد نقش خودتون دوست داشتین؟
- چه چالشهایی رو موقع نقش بازی کردن داشتین؟
- چه پیشنهادی برای بهتر شدن این روش دارین؟
- خلاصه این نمایش رو برام بگو.
روش بارش فکری
روش بارش فکری یا بحث گروهی، یک روش تدریس فعاله که در اون معلم یک سوال یا یک مسئله رو مطرح میکنه و دانشآموزان بدون ترس از اشتباه کردن، هر ایده یا جوابی که به ذهنشون میرسه رو میگن. معلم همه ایدهها رو روی تخته یا کاغذ مینویسه و بعد با کمک دانشآموزان اونها رو بررسی و ارزیابی میکنه. این روش باعث میشه که دانشآموزان خلاقتر بشن و از نظرات همدیگه استفاده کنن.
برای اجرای این روش، معلم میتونه مراحل زیر رو دنبال کنه:
- یک سوال یا یک مسئله رو انتخاب کنه که قابلیت بارش فکری داشته باشه. مثلاً از دانشآموزان بپرسه که چه چیزهایی میتونین با یک کاغذ بسازین؟
- قوانین بارش فکری رو به دانشآموزان بگه. مثلاً میتونه بگه:
- هر ایدهای که به ذهنتون رسید حتی اگه به نظرتون عجیب یا معمولی باشه رو بگین.
- هیچ کدوم از ایدههای بقیه رو مسخره نکین.
- میتونین از ایدههای بقیه الهام بگیرین.
- سعی کنین تا حد امکان ایدههای مختلف و جدید بگین.
- حالا معلم باید به دانشآموزان زمان بده تا ایدههای خودشون رو بگن. میتونه از روشهای مختلفی مثل دست بالا، گردش کلاس، گروههای کوچک و ... استفاده کنه.
- همه ایدهها رو روی تخته یا کاغذ بنویسه و به دانشآموزان نشون بده.
- به دانشآموزان بگه که چه چیزی از این روش یاد گرفتن و چه فایدهای براشون داشته.
روش حل مسئله
یکی از روشهای تدریس فعال، روش حل مسئلهست. در این روش، دانشآموزان با کار کردن روی مسائلی که معلم مطرح میکنه، مطالب جدید رو یاد میگیرن. اونها باید از منابع متنوعی استفاده کنن و بهترین راه حل رو پیدا کنن.
این روش باعث میشه دانشآموزان راه حلهای گوناگونی رو ارائه بدن، در حل مسائل شرکت کنن و از این طریق، مباحث رو یاد بگیرن. اگه میخواین حل مسئله قوی داشته باشین، به شما پیشنهاد میکنیم که برای درس خوندن از اپلیکیشن فاب استفاده کنین.
این اپلیکیشن با ارائه ویدئوهای آموزشی، پروسه یادگیری رو برای فرزند یا دانشآموز شما راحتتر میکنه. چراکه بچههای امروزی بیشتر در دنیای مجازی و دیجیتال به سر میبرن و این مدلی درس خوندن براشون جذابتره. پس باید با نسل جدید به زبون خودشون صحبت کرد و با راه و روش خودشون پیش رفت.
روش انجام پروژه
اگه بخوایم یکی از روشهایی که برای تدریس فعال استفاده میشه رو معرفی کنیم، روش پروژهست. در این روش، دانشآموزان برای یادگیری مطالب آموزشی، یک پروژه رو طراحی و اجرا میکنن. مثلاً میتونن بسته به تواناییشون یک متن، یک نمایش، یک پوستر، یک فیلم یا یک کاردستی بسازن.
این روش باعث میشه دانشآموزان مهارتهای عملی، همکاری، برنامهریزی و ارائه دادن رو یاد بگیرن و به مطالب آموزشی از زوایای مختلف نگاه کنن و روی اونها مسلط بشن.
هدف از روش پروژه اینه که دانشآموزان با مراحل سازمانیافته و متوالی آشنا بشن. در این روش آموزشی، دانشآموزان باید علاقه و اشتیاق به همکاری در پروژه از خودشون نشون بدن.
اول از همه باید یک هدف برای پروژه با کمک معلم تعیین بشه. بعد از اون باید دانشآموزان با کمک معلم طرح پروژه و مراحل انجام اون رو طراحی کنن. بعدش پروژه رو به صورت مرحلهای و تحت نظر معلم اجرایی کنن. در آخر هم هر گروه باید نتیجه پروژه رو به معلم و بقیه دانشآموزان کلاس نشون بده.
گردش علمی
یکی دیگه از روشهای جذاب و هیجانانگیز تدریس فعال که خیلی از دانشآموزان عاشقش هستن، گردش علمیه. گردش علمی یعنی دانشآموزان با معلم و همکلاسیهاشون برن یک جایی که به درسشون مربوطه و از نزدیک ببینن و یاد بگیرن. این روش خیلی خوبیه برای اینکه دانشآموزان از کلاس خسته نشن و بتونن همراه با تفریح، مباحث درسی رو هم یاد بگیرن.
برای این کار، اول معلم باید موضوع و هدف گردش علمی رو مشخص کنه و بعد بگه که میخوان کجا برن. بعد معلم بین دانشآموزان تقسیم وظایف میکنه و وسایل لازم رو با کمک بچهها و مدرسه تهیه میکنه. دانشآموزان هم باید برگه و قلم ببرن و چیزهایی که میبینن رو یادداشت کنن و وقتی برگشتن، هر کدوم گزارششون رو سر کلاس میخونن یا به معلم میدن.
البته قبل از گردش علمی، باید این موضوع با آموزش و پرورش و والدین هماهنگ بشه. این روش، یکی از بهترین روشهاییه که برای یادگیری مطالب و از یاد نبردن مباحث درسی، میشه برای دانشآموزان انجام داد. همچنین اردوهای علمی بهترین روش تدریس برای دانش آموزان ابتدایی محسوب میشه که میتونه اونها رو به یاد گرفتن بیشتر ترغیب کنه.
مزایای تدریس فعال برای دانشآموزان
زمان قدیم معلمها یک روش بیشتر برای تدریس نداشتن و اون هم همون تدریس مطالب درسی سر کلاس درس بود. اما با رشد و پیشرفت سطح علمی در جهان، روشهای تدریس هم تغییر کرده و همچنان رو به جلو میره. به همین دلیل در ادامه مزایای روش تدریس فعال در ابتدایی و پایههای دیگه رو توضیح دادیم که شما هم به عنوان معلم و والدین دانشآموز بتونین در این مسیر پیشرفت جریان داشته باشین.
- تدریس فعال باعث میشه دانشآموزان درس رو بهتر یاد بگیرن و مطالب رو بیشتر به خاطر بسپارن.
- باعث میشه خلاقتر و انعطافپذیرتر باشن و بتونن مشکلاتشون رو حل کنن.
- باعث میشه با همکلاسیهاشون همکاری کنن و از تجربهها و دیدگاههای مختلف استفاده کنن.
- باعث میشه که دانشآموزان از درس خوششون بیاد و انگیزهشون برای یادگیری بیشتر بشه.
- اعتماد به نفس دانشآموزان به مرور افزایش پیدا میکنه.
- موجب افزایش اشتیاق کودک درس نخون به یادگیری و شناسایی علل درس نخوندن کودک میشه.
چالش های تدریس فعال برای معلمها
- نیاز هست که معلمها برنامهریزی و آمادگی بیشتری داشته باشن و از منابع و ابزارهای آموزشی مختلف استفاده کنن.
- این روش نیاز داره که دانشآموزان هم در کلاس فعال باشن و در بحثها مشارکت کنن و ممکنه یک مقداری براشون سخت هم باشه.
- نیاز هست که معلمها روشهای ارزیابی متنوعی رو بلد باشن و همیشه از اون روشها استفاده کنن.
مقایسه تدریس فعال و تدریس غیرفعال
- در روش تدریس غیرفعال، معلم مطالب آموزشی رو به دانشآموزان تدریس میکنه و فقط خودش حرف میزنه. اما در روش تدریس فعال، دانشآموزان در فرآیند یادگیری نقش فعالی دارن و با معلم همکاری میکنن. تدریس فعال به وضوح در اپلیکیشن فاب مشهوده.
- در روش تدریس فعال، یادگیری دانشآموزان عمیقتر و موثرتر از تدریس غیرفعاله.
- بیشتر دانشآموزان روش تدریس فعال رو به روش تدریس غیرفعال ترجیح میدن و بهتر باهاش ارتباط میگیرن.
- روش تدریس فعال، دانشآموز محور و روش تدریس غیرفعال، معلم محوره.
- در روش تدریس فعال، دانشآموزان به جز مطالب درسی، مهارتهایی مثل تفکر، همکاری، صحبت کردن و ارائه رو هم یاد میگیرن.
جمعبندی
ما توی این مقاله روشهای تدریس فعال و روش های تدریس ابتدایی رو به شما معرفی کردیم. این روشها، روشهایی هستن که دانشآموزان رو در فرآیند یادگیری مشارکت میدن و باعث میشن که انگیزه، اعتماد به نفس، همکاری، تمرکز و خلاقیت اونها افزایش پیدا کنه.
امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشه و بتونین از این روشها در کلاسهای خودتون استفاده کنین.
روش تدریس فعال ابتدایی چیست؟
روش های تدریس فعال در مقطع ابتدایی، روشهاییه که در اون، دانشآموزان هم حضور فعال در کلاس دارن و حتی ممکنه توی کلاس، در انجام آموزش هم مشارکت کنن.
فواید روش تدریس فعال چیست؟
روش های یادگیری فعال باعث میشه که دانشآموزان مطالب درسی رو بهتر یاد بگیرن، اعتماد به نفس و خلاقیتشون بالاتر بره و انگیزهشون برای درس خوندن بیشتر بشه.
انواع روش تدریس فعال رو نام ببرین.
روش بارش فکری یا بحث گروهی، روش انجام پروژه، روش حل مسئله، روش ایفای نقش و رفتن به گردش علمی از بهترین روش های فعال تدریس هستن.
روش تدریس فعال چه چالشهایی رو برای معلمها به همراه داره؟
معلمها در انواع روش های تدریس فعال باید همیشه به روز باشن، روشهای آموزشی و ارزیابی مختلف رو بلد باشن و اونها رو به کار بگیرن و همچنین از ابزارهای آموزشی مختلفی استفاده کنن.
