بهترین راهکار خوندن فلسفه یازدهم

به جرئت می‌تونیم بگیم یکی از سخت‌ترین دروس رشته انسانی در تمام سه سال متوسطه دوم، درس فلسفه‌ست. توی این مقاله نه قراره بهتون دلداری بدیم، نه اینکه باهاتون همدردی کنیم.😑 درسته که این درس سخته، اما هر طور که شده باید بخونیدش و مبانی فلسفه رو خیلی خوب یاد بگیرین. اما نگران نباشین! تنها نیستین! توی این مسیر ما هم با اپلیکیشن فاب بهتون کمک می‌کنیم.

ویدئوی زیر نمونه‌ای از تدریس فلسفه یازدهم انسانیه که توسط اپلیکیشن آموزشی فاب ارائه شده. برای دسترسی به همه ویدئوهای آموزش این درس می‌تونین اپلیکیشن فاب رو دانلود و نصب کنین.

اگه شما هم طرفدار دو آتیشه پادکست‌های آموزشی هستین و فرصت خوندن این مقاله رو هم ندارین، بهتون پیشنهاد می‌کنیم که پادکست بهترین روش یادگیری فلسفه یازدهم رو گوش کنین و همراه رادیو پادکست فاب باشین🎧🎙📚

تقویت فلسفه یازدهم با وجود درس‌هایی مثل ادراک، علت و معلول، اختیار و جبر، برای خیلی از دانش‌آموزها یک چالش جدی و سخته. چون این درس برعکس چیزی که فکر می‌کنین با حفظ‌ کردن جلو نمیره و نیاز به درک و تحلیل داره. اما اگه درست‌ترین راه خواندن فلسفه یازدهم رو انتخاب کنین، نه‌ تنها یادگیری براتون سخت نیست، بلکه جذاب‌ترین درس انسانی همین درس فلسفه‌ست.

پرسش، بهترین روش یادگیری فلسفه یازدهمه؛ در واقع هیچ چیز مثل سؤال پرسیدن ذهن رو بیدار نمی‌کنه. قبل از خوندن هر درس، از خودتون بپرسین: «اینجا دقیقاً دنبال چه مفهومی‌ می‌گردم؟»، «این موضوع می‌خواد به چه پرسشی جواب بده؟». فلسفه یعنی فکر کردن درباره‌ پرسش‌ها، نه فقط حفظ کردن جواب‌ها. این کار باعث میشه موقع مطالعه، ذهنتون فعال بمونه و دنبال منطق مطلب بگرده.

فلسفه پر از جملات سنگینه؛ اما اگه بخواین جملات و مطالبش رو طوطی‌وار حفظ کنین، خیلی زود اون‌ها رو فراموش می‌کنین. پس هر بخش رو که خوندین، با زبان خودتون بنویسین. این کار بهترین روش مرور فلسفه یازدهم انسانی به شمار میاد.

مثلاً به جای اینکه بگین «علت، چیزی است که وجود معلول به آن وابسته است»، بگین «هیچ اتفاقی بی‌دلیل نمی‌افته، هر نتیجه‌ای یک دلیل پشتشه». این کار باعث میشه مطلب واقعاً توی ذهنتون جا بیفته و بتونین توی امتحان، به هر سبکی توضیحش بدین.

البته حتما حتما خود جمله‌ای که در کتاب درسی به کار رفته رو هم باید به خاطر بسپارین. چونکه در امتحان با همون نگارش باید به سوالات پاسخ بدین و اینکه در کنکور هم با همون نگارش کتاب سوال طرح میشه. اینکه میگیم مطالب رو به زبان خودتون بازنویسی کنین، صرفا برای اینه که مباحث رو بهتر متوجه بشین.

مباحث فلسفی یک به هم پیوستگی خاصی دارن و هیچ مبحثی جدا از بقیه نیست. مثلاً وقتی از «ادراک» حرف زده میشه، پای «شناخت» هم وسط میاد؛ شناخت به «حقیقت» گره می‌خوره و حقیقت هم بدون درک درست از «عقل» و «حس» قابل توضیح نیست.

برای درک بهتر این ارتباط‌ها، یکی از مؤثرترین کارها اینه که مفاهیم هر درس رو به شکل شاخه‌ای یا درختی روی کاغذ بکشین. کشیدن نمودار درختی برای مباحث فلسفی، بهترین روش یادگیری فلسفه یازدهم به شمار میاد. توی این روش، موضوع اصلی در مرکز قرار می‌گیره و بقیه مفاهیم به عنوان شاخه‌هایی از اون منشعب می‌شن.

با این تصویرسازی ذهنی، راحت‌تر می‌فهمین که هر بخش چه جایگاهی داره و چطور با بخش‌های دیگه ارتباط پیدا می‌کنه و همچنین مغز شما اطلاعات رو بهتر به یاد میاره و بین اون‌ها رابطه‌ تصویری و منطقی می‌بینه.

ممکنه عجیب به‌نظر برسه، ولی بهترین روش یادگیری فلسفه، گفت‌وگوست. می‌تونین توی خونه با خودتون گفت‌وگو کنین. مثلاً از خودتون بپرسین: «آیا واقعاً انسان اختیار داره؟» بعد سعی کنین هم به نفعش استدلال بیارین و هم علیه‌ اون.

این تمرین ذهنی باعث میشه استدلال‌ها و دیدگاه‌های مختلف رو بفهمین و سر از راز و رمزش در بیارین. ایجاد بحث فلسفی با خودتون بهترین راه خواندن فلسفه یازدهم انسانی به شمار میاد.

اگه می‌خواین فلسفه رو واقعاً بفهمین و بهترین راهکار خوندن فلسفه یازدهم رو در روند مطالعاتی‌تون اجرا کنین، باید بین درس و زندگی پل بزنین.

مثلاً وقتی از «علت و معلول» حرف می‌زنه، به اتفاق‌های روزمره فکر کنین: چرا وقتی تلاش می‌کنیم نتیجه می‌گیریم؟ چرا بعضی اتفاق‌ها بدون دلیل به‌نظر میان؟ وقتی مفاهیم فلسفی رو در دنیای واقعی لمس کنین، تبدیل به دانشی زنده میشه، نه یک متن خشک درسی.

هر درسی رو که بهتون آموزش میدن همون روز بخونین و در طول هفته هم مدام مرور کنین. چون اگه یک بخش رو فراموش کنین، بقیه‌ مطالب هم براتون گنگ می‌شن. پس مرور منظم راهکار تقویت فلسفه یازدهمه و خیلی مهمه.

بهتره هر هفته، خلاصه‌ها و یادداشت‌هاتون رو مرور کنین، مخصوصاً نمودارها و دسته‌بندی‌هایی که رسم کردین. مرور کوتاه اما مداوم، خیلی تأثیرگذارتر از مطالعه‌ فقط در شب امتحانه.

موضوع علم فلسفه بر خلاف علوم دیگه که جزئی هستن، کلیه. این علم درباره وجود بحث می‌کنه. وجود یک امری کلیه. در واقع علم فلسفه به بررسی موضوعات بنیادین و نهادین درباره جهان و انسان می‌پردازه و از این طریق اصل وجود و حقیقت جهان، طبیعت و انسان رو جستجو می‌کنه.

اما برای تقویت فلسفه یازدهم، باید بدونین که کلیات این کتاب درسی که در سال تحصیلی یازدهم تدریس میشه چیه. به همین خاطر در ادامه یک نگاه اجمالی به مباحث کتاب درسی انداختیم و شما رو هم در اون سهیم می‌کنیم.🤓

تفکر

در یادگیری فلسفه یازدهم به بحث تفکر می‌رسیم. تفکر همون چیزیه که انسان برای عبور از مجهول به معلوم و از پرسش به پاسخ نیازمند اونه. در واقع تفکر پلی از سمت جهل به سوی علمه. خیلی‌ها گمان می‌کنن که تفکر فلسفی فقط مخصوص فیلسوفان و پیروان اون‌هاست؛ در صورتی که اینطور نیست. هر فردی اعم از کارگر، ریاضیدان، مهندس، پزشک، دانش‌آموز و دانشجو می‌تونه تفکر فلسفی داشته باشه.

ملاصدرا مشغول بودن به امور عادی زندگی و تفکر در اون‌ها رو فطرت اول و ورود به پرسش‌های اساسی و تفکر در اون‌ها رو فطرت ثانی نام‌گذاری کرده. او ماندن در فطرت اول رو درست نمی‌دونه و بر این باوره که انسان‌ها باید تلاش کنن و از فطرت اول فراتر برن تا به فطرت ثانی که برتر و عالی‌تره، دست پیدا کنن. 

اما با این حال باید گفت که گذر از مرحله اول تفکر و رسیدن به مرتبه دوم، به معنای چشم‌پوشی از مرحله اول تفکر و پرداختن به زندگی روزمره نیست، چون که مهم‌ترین قسمت زندگی انسان‌ها، زندگی دنیوی اون‌هاست.

فلسفه

در مبحث یادگیری فلسفه یازدهم، اگه بخوایم بگیم که علل ظهور فلسفه چیست، جواب اینه که این دانش برای پاسخ دادن قانونمند به سوالات اساسی و بنیادی ظهور پیدا کرد. درباره واژه فلسفه نکاتی وجود داره. کلمه فلسفه که ریشه یونانی داره، عربی شده واژه فیلوسوفیاست. فیلوسوفیا از دو واژه ترکیب شده: فیلو به معنی دوستداری و سوفیا به معنی داناییه.

پس واژه فیلوسوفیا به معنی دوستداری داناییه و شخص ابداع کننده این واژه‌ها فیلسوفی به نام، سقراط بود.

سوفیست‌ها

دانشمندان و فلاسفه‌ای که در زمان سقراط و قبل از او زندگی می‌کردن رو سوفیست می‌نامیدن. اما سقراط به دلیل تواضع و فروتنی که داشت و شاید برای هم ردیف نشدن با سوفیست‌ها، قبول نکرد اون رو با این نام بخونن. بنابراین او عنوان فیلوسوفوس به معنای دوستدار دانش رو برای خود برگزید. کاری که سوفیست‌ها انجام می‌دادن، بیشتر تعلیم سخنوری و وکالت بود.

دغدغه‌ای که اون‌ها داشتن، بیان واقعیت و دفاع از حقیقت نبود؛ بلکه مهم‌ترین هدفی که اون‌ها داشتن پیروزی بر رقیب بود. سوفیست‌ها در استدلال‌هایی که به کار می‌بردن از مغالطه استفاده می‌کردن. شاید این مغالطه‌ها به ظاهر درست بود، اما در اصل اشتباه بود. در واقع اون‌ها اعتباری برای اونچه حقیقت و واقعیت بود قائل نبودن. به گفته اون‌ها حقیقت اون‌ چیزی بود که هر شخصی خودش به اون پی می‌برد و جنبه شخصی داشت.

روش فلسفه

شاید سوال‌تون این باشه که فلسفه چطوری عمل می‌کنه؟ علوم فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، اقتصاد و جامعه‌شناسی همیشه از روش‌های تجربی استفاده می‌کنن. اما فلسفه علمیه که نمیشه در اون از حواس، آزمایش یا ابزاری مثل تلسکوپ و میکروسکوپ استفاده کرد. چون که این علم به اصل و اساس جهان و انسان مربوطه و در این مسائل فقط باید از طریق عقل و استدلال‌های عقلی به تجزیه و تحلیل مسائل پرداخت.

در واقع شما باید با به کارگیری تفکر و تعقلتون به حل مسائل و کشف مجهولات بپردازین. موضوعات فلسفی، درست مثل مسائل ریاضی هستن که فقط باید از طریق استدلال و راه حل و عملیات فکری تحلیل بشن و با استفاده از ابزارهای علوم تجربی و حواس نمیشه به اون‌ها پرداخت.

سخن پایانی

توی این مقاله، بهترین راه مرور فلسفه یازدهم انسانی رو بررسی کردیم. فلسفه یازدهم انسانی از چیستی با شما حرف می‌زنه. از اینکه چطوری مسائلی رو که در طول روز با اون‌ها مواجه میشین، حل و فصل کنین. سوالاتی هستن که در طی روز و گاه و بی‌گاه ذهن ما رو به خودش مشغول می‌کنه.

آزادی چیست؟ درد و رنج کدومه؟ سرانجام انسان‌ها چی میشه؟ آیا عشق امری واقعی و مقدسه؟ یا ذهنی و خیالی؟ اصول انسان و حقیقت انسانی چیست؟ و خیلی سوالات دیگه که برای یافتن پاسخی برای اون‌ها باید به یادگیری فلسفه یازدهم رجوع کرد.

فلسفه یازدهم انسانی رو می‌تونین با دانلود و نصب اپلیکیشن فاب به خوبی یاد بگیرین و خط به خط مباحث کتاب رو که از اهمیت بالایی برخورداره و در برنامه‌ریزی درسی یازدهم انسانی هم مهمه، عمیقا درک کنین.

همچنین اگه دوست دارین روش مطالعه دروس دیگر رشته انسانی رو بدونین مثل تاریخ، جغرافیا، فارسی، علوم و فنون، فلسفه و منطق و ریاضی و آمار یازدهم انسانی، بهتره که سری به وبلاگ فاب بزنین و مقالات ما رو مطالعه کنین.