نیما رستاکبه‌روز رسانی: ۱۴۰۴/۰۲/۲۳
50
آشنایی با روانشناسی
عناوین مهمی که در این مقاله می‌خوانیم :
روانشناسی یکی از دروس علوم انسانیه که در دانشگاه هم از متقاضیان زیادی برخورداره و همیشه بازار کار گرمی داره. توی این مقاله می‌خوایم علم روانشناسی رو به طور کامل توضیح بدیم، انواع این علم رو معرفی کنیم و همچنین شرایط قبولی توی این رشته رو بیان کنیم.
پس اگه شما هم از کسانی هستین که به رشته روانشناسی که یکی از پردرآمدترین رشته‌های انسانیه علاقه دارین، این مقاله رو تا آخر دنبال کنین.
معرفی کامل رشته روانشناسی
روانشناسی یکی از پرچمداران گروه علوم انسانیه. این رشته گرایش‌های مختلفی در مقطع ارشد داره و یکی از سخت‌ترین رشته‌ها به حساب میاد. رشته روان شناسی بسیار گسترده‌ست و شاخه‌های زیادی داره. گرایش‌های این رشته شامل موارد زیر میشه:
- روانشناسی بالینی؛
- روانشناسی اجتماعی؛
- روانشناسی تربیتی؛
- روانشناسی زوج؛
- رواشناسی کودک؛
- روانشناسی کودکان استثنایی؛
- روانشناسی صنعتی – سازمانی؛
- روانشناسی عمومی.
این‌ها چند مورد از گرایش‌ها و زیرشاخه‌های رشته روانشناسی در مقطع ارشد بود؛ البته انتظار میره که گرایش‌های روانشناسی توی دانشگاه بیشتر هم باشه.
روانشناسی بالینی
رواشناسی بالینی، علمی‌ست در رابطه با درمان رفتارها و عادت‌های هنجارشکنانه. بیماری‌های روانی، مشکلات هیجانی، عادات بد مثل اعتیاد و مشکلات زناشویی، حوزه کاری روانشناس بالینی رو تعیین می‌کنه.
وظیفه روانشناس بالینی چیست؟
این شاخه از روانشناسی، وظایف مختلفی داره که موارد زیر از جمله وظایف اونه:
- تشخیص ریشه‌های مشکل؛
- ایجاد احساس صمیمت و راحتی برای مراجعه کننده؛
- مشاوره و گفتار درمانی؛
- تحقیق و مشورت با روان درمانگرها؛
- پژوهش درباره علت مشکلات.
روانشناسی اجتماعی
موضوع مورد بحث در این رشته از روانشناسی، تحقیق و بررسی انواع رفتارهای اجتماعی انسانه. کسانی که میخوان توی این رشته فعالیت کنن باید به حوزه‌های جامعه‌شناسی واقف باشن.
وظایف روانشناس اجتماعی چیست؟
افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنن باید بتونن ارزیابی درست و کاملی از شرایط جامعه و رفتارهای اجتماعی آدم‌ها داشته باشن. همکاری با جامعه‌شناسان و پژوهشگران اجتماعی یکی از وظایف اصلی این دسته از روانشناسانه.
رفتار انسان‌ها وقتی که تنها هستن و زمانی که در جمع قرار دارن متفاوته. وظیفه اصلی روانشناسان اجتماعی شناسایی رفتارهای اجتماعی و ارائه راهکارهایی برای درمان ناهنجاری‌های اجتماعیه.
روانشناسی تربیتی
روانشناسی تربیتی رابطه نزدیکی با حوزه آموزش و پرورش داره. این روانشناسی به طور تخصصی به ارزیابی روش‌ها و تکنیک‌های نوین آموزشی می‌پردازه. موضوع مورد بحث دیگه این رشته، روش‌های سنجش دانش‌آموزان و پیدا کردن راه‌های آموزش اون‌هاست.
وظیفه روانشناس تربیتی چیست؟
ارائه نظریه‌های آموزشی، راه‌های سنجش دانش‌آموزان و راهکارهایی برای بالا بردن انگیزه و قدرت یادگیری دانش‌آموزان از جمله وظایف این رشته از روانشناسیه.
روانشناسی زوج
روانشناسی زوج همونطوری که از اسمش پیداست، به بهبود روابط زوجین، ریشه‌یابی مشکلات و ارائه راهکارهای تعاملاتی بین زن و شوهر‌ها می‌پردازه. ارزیابی احساسات هر دو طرف، شناخت اهداف و انتظارات هر یک از طرفین از جمله کارهاییه که یک روانشناس زوج باید انجام بده.
وظیفه روانشناس زوج چیست؟
به روانشناسانی که در زمینه زوج‌ها کار می‌کنن به اصطلاح روان درمانگر میگن. وظیفه اصلی این دسته از روانشناسان اینه که طی جلسات متعددی که با هر یک از دو طرف دارن، چه به صورت گروهی چه به صورت تکی، مشکلات زوج‌ها رو شناسایی کنن و راهکارهایی برای بهبود ارتباط اون‌ها ارائه بدن.
روانشناسی کودک
شاید این سوال پیش بیاد که مگه کودکان هم به روانشناس نیاز دارن؟ ممکنه این فکر پیش بیاد که اگه یک کودک دائم در حال پرخاش کردن باشه باید اون رو پیش روانشناس برد تا درمانش کنه.
اما این فکرها تا حدود زیادی غلط هستن. چون که مراجعه به روانشناس لزوما به معنی بیمار بودن نیست. روانشناس کودک، رفتارهای اون رو می‌سنجه و راهکارهایی برای تربیت بهتر کودکان ارائه می‌کنه.
وظیفه روانشناس کودک چیست؟
روانشناس کودک وظیفه‌اش شناخت ریشه‌ها و علت‌های مشکلات کودکان و ارائه راهکارهایی برای بهبود اون‌هاست. حتی اگه کودکی داشتین که مشکلاتی مثل پرخاشگری یا بهونه‌گیری نداشت، باز هم برای استعدادیابی، شناخت بهتر عواطف و احساسات اون سراغ روانشناس کودک برین.
روانشناسی کودکان استثنایی
کودکان استثنایی، افرادی با نقصی نیستن. اون‌ها فقط تفاوت‌هایی با بچه‌های دیگه دارن. ممکنه یک سری از اون‌ها خیلی باهوش باشن و یک سری‌هاشون هم مشکلات یادگیری داشته باشن.
این فکر که کودکان کم توان و ناتوان، دارای نقص هستن و باید حذفشون کرد یک فکر به شدت اشتباه و قرون وسطاییه. روانشناسی کودکان استثنایی هم موضوع مورد بحثش همین کودکانیه که با افراد معمولی تفاوت‌هایی دارن.
وظیفه روانشناس کودکان استثنایی
شناخت استعدادها، راهکارهای ارائه تعامل با کودکان استثنایی و راه‌های آموزش اون‌ها، از جمله وظایف روانشناسان کودکان استثنایه. بازپروری حرکتی و افزایش قدرت یادگیری و درمان تکلم هم از وظایف دیگه این روانشناسان به حساب میاد.
روانشناسی سازمانی – صنعتی
رواشناسی سازمانی – صنعتی مخصوص مشاغلی با پرسنل بالاست. کار در خیلی از شرکت‌های بزرگ و صنایع سنگین باعث میشه که انسان احساس بیگانه بودن با خود و تبدیل شدن به ماشین پیدا کنه.
همچنین این سازمان‌ها دارای سیستم‌های پیچیده سازمانی و سلسله مراتبی هستن که باید به طور دقیق دسته‌بندی بشن؛ اینجاست که روانشناس سازمانی – صنعتی وارد میشه.
وظیفه روانشناس سازمانی – صنعتی
کار روانشناسی که در سازمان‌ها و صنایع کار می‌کنه، حل معضلاتیه که در بالا بهشون اشاره کردیم.
رفع احساس بیگانگی انسان با ماشین، مشخص کردن جایگاه هر فرد بر اساس توانایی‌ها و مدل شخصیتی، ارائه راهکارهایی برای تعاملات بهتر بین کارکنان هم از جمله وظایف روانشناسیه که در سازمان‌های و شرکت‌های بزرگ کار می‌کنه.
روانشناسی عمومی
روانشناسی عمومی اساسی‌ترین حوزه روانشناسیه. در این شاخه از روانشناسی موضوعات کلی مثل رفتارها، هیجانات، عواطف و احساسات افراد مورد بررسی قرار می‌گیره.
وظایف روانشناس عمومی
وظایف روانشناس عمومی شامل موارد زیر میشه:
- ریشه‌یابی علل مشکلات؛
- پژوهش در رابطه با مسائل و مشکلات اجتماعی و فردی؛
- تحقیق درباره مسئله کودکان استثنائی؛
- پژوهش‌هایی در رابطه با شاخه‌های دیگه روانشناسی مثل روانشناسی بالینی، تربیتی و ... .
پایه‌های درسی لازم برای رشته روانشناسی
رشته روانشناسی یکی از دروس علوم انسانیه و بچه‌های انسانی این درس رو در پایه‌های مختلف دارن. کسانی که میخوان توی رشته روانشناسی رتبه خوبی بیارن باید این دروس پایه رو به خوبی بلد باشن:
- ادبیات: مطالعه درست گروه درسی ادبیات (فارسی، نگارش و علوم و فنون ادبی) برای کسانی که میخوان توی رشته روان شناسی تحصیل کنن لازمه.
رمان‌ها، کتاب‌های فلسفی – روانشناسی و مقالات دانشگاهی، بعضا ادبیات سختی دارن و روانشناسان آینده باید به خوبی بتونن مفهوم این کتاب‌ها رو درک کنن. - فلسفه: یکی از دروس تخصصی رشته انسانی، فلسفه‌ست. این درس از پایه‌های تشکیل علم روانشناسی بوده و میشه گفت که همه روانشناسان، در ابتدا فیلسوف بودن.
حتی خیلی از مباحث روانشناسی ریشه توی فلسفه کانت، هگل، دکارت، اسپینوزا، افلاطون و ... داره. - منطق: منطق، علم بررسی مفاهیم و استدلالات ذهنیه. برای اینکه بتونین در آینده مشکلات مراجعین‌تون رو درک کنین و پاسخ درستی به مشکلات اون‌ها بدین باید بتونین به خوبی با مفاهیم ذهنی آشنا باشین.
- جامعه‌شناسی: یکی از درس‌های تاثیرگذار برای رشته روانشناسی، درس جامعه‌شناسیه. این درس که به بررسی اجتماع انسان‌ها و رفتارهای اون‌ها در جامعه می‌پردازه، یکی از پایه‌های اصلی تشکیل علم روانشناسی بوده.
به همین دلیل برای قبولی توی رشته روان شناسی باید پایه‌های خودتون رو در این علم تقویت کنین. - ریاضی و آمار: اهمیت درس ریاضی و آمار، ضریب بالای اون در کنکوره. بچه‌های انسانی معمولا از این درس می‌گذرن، ولی اگه شما بتونین درصد بالایی رو در این درس کسب کنین مطمئنا رتبه کنکورتون رو هم ارتقا دادین.
رشته روانشناسی مخصوص چه کسانیه؟
حتما شنیدین که میگن: "هر کسی را بهر کاری ساختند؛"
روانشناسی هم از جمله کارهاییه که هر کسی نمی‌تونه واردش بشه. اما خیلی از افراد بدون اطلاع از شاخصه‌های یک روانشناس، وارد این حوزه شدن و نه تنها برای بقیه مفید نبودن، بلکه باعث از بین رفتن خیلی از زندگی‌ها هم شدن. پس اول از همه باید ببینین که برای فعالیت توی این رشته مناسب هستین یا نه.
معیارهای یک روانشناس خوب
برای روانشناس شدن باید یک سری معیارها داشت. برای مثال:
- رواشناس باید گوش شنوا داشته باشه.
- یک روانشناس خوب، صبر و حوصله بالایی داره.
- برای روانشناس شدن باید توانایی‌های حل مسئله بلد بود.
- قدرت درک کلام از ابتدایی‌ترین معیارهای تبدیل شدن به روانشناسه.
- رازداری رو میشه مهم‌ترین ویژگی یک روانشناس خوب دونست.
- روانشناس باید صداقت کلام داشته باشه.
- قدرت کنترل احساسات، عواطف و هیجانات از جمله مهم‌ترین معیارهای یک روانشناس خوبه.
- یک روانشناس خوب باید بتونه در مدت زمان کم ارتباط قوی با مراجعه کننده پیدا کنه.
- روانشناسی برای جامعه مفیده که مدام خودش رو به چالش بکشه و دنبال جواب‌های کامل‌تر باشه.
چطوری در رشته روانشناسی قبول بشیم؟
داوطلبان علوم انسانی می‌تونن توی لیست انتخاب رشته کنکورشون، رشته روانشناسی رو وارد کنن. برای قبولی در رشته روان شناسی چیزی که خیلی واجبه برنامه‌ریزی درسی مناسبه. همچنین استفاده از منابع آموزشی معتبر می‌تونه به قبولی شما کمک بزرگی بکنه.
به دلیل تقاضای بالای این رشته و همچنین نیاز مبرم جامعه به افراد روانشناس، بدون کنکور سراسری هم میشه وارد این رشته شد. لازمه‌اش اینه که در آزمون‌های ورودی دانشگاه‌های سراسری نمره قبولی به دست بیارین.
دروس رشته روانشناسی در دانشگاه
روانشناسی رشته‌ایه که در اون به جز درس‌هایی که مخصوص خود روانشناسیه، درس‌های دیگه‌ای از رشته‌های دیگه هم وجود داره. یک سری از این درس‌ها تخصصی و بعضی‌هاشون هم اختیاریه و دانشجویان می‌تونن خودشون اون‌ها رو انتخاب کنن. سه دسته دروس روانشناسی رو در ادامه توضیح میدیم.
دروس عمومی
دروس عمومی رشته روانشناسی شامل موارد زیر میشه:
- ادبیات فارسی؛
- تاریخ و تمدن اسلامی؛
- انقلاب اسلامی؛
- اخلاق اسلامی؛
- مبانی نظری اسلام؛
- زبان عمومی؛
- تربیت بدنی ۱ و ۲؛
- آشنایی با منابع اسلامی.
دروس اصلی – پایه
دروس تخصصی و اصلی رشته روان شناسی هم از جمله موارد زیر هستن:
- مباحث اساسی در روانشناسی ۱؛
- مباحث اساسی در روانشناسی ۲؛
- انسان از دیدگاه اسلام؛
- فیزیولوژی اعصاب و غدد؛
- فلسفه اسلامی؛
- روانشناسی شناختی؛
- انگیزش و هیجان؛
- روانشناسی فیزیولوژیک؛
- احساس و ادراک؛
- روانشناسی اجتماعی؛
- تاریخ و مکاتب روانشناسی و نقد آن؛
- آمار استنباطی؛
- آمار توصیفی؛
- روانشناسی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان؛
- روش تحقیق؛
- روانشناسی تحولی ۱؛
- روانشناسی تحولی ۲؛
- معرفت شناسی؛
- روانشناسی شخصیت؛
- روانشناسی دین؛
- متون روانشناسی ۱؛
- متون روانشناسی ۲؛
- روانشناسی تجربی؛
- روان سنجی؛
- روانشناسی یادگیری؛
- روانشناسی تربیتی؛
- آموزه‌های روانشناسی در قرآن؛
- آموزه‌های روانشناسی در حدیث؛
- آسیب شناسی روانی ۱؛
- آسیب شناسی روانی ۲؛
- مبانی مشاوره و راهنمایی؛
- کاربرد کامپیوتر در روانشناسی.
دروس تخصصی
دروس تخصصی رشته روانشناسی شامل موارد زیر میشه:
- آزمون‌های روانشناختی ۱؛
- آزمون‌های روانشناختی ۲؛
- اصول روانشناسی بالینی؛
- بهداشت روانی؛
- روانشناسی سلامت؛
- آسیب‌شناسی روانی کودک و نوجوان؛
- روانشناسی خانواده؛
- نظریه‌ها اصول و فنون مشاوره و روان درمانی؛
- مشاوره شغلی و حرفه‌ای؛
- روانشناسی اجتماعی کاربردی؛
- آسیب‌شناسی اجتماعی؛
- روانشناسی صنعتی – سازمانی؛
- روانشناسی افراد با نیازهای خاص ۱؛
- روانشناسی افراد با نیازهای خاص ۲؛
- توانبخشی افراد با نیازهای خاص؛
- شیوه‌های اصلاح و تغییر رفتار؛
- پژوهش (علمی – انفرادی) در روانشناسی.
دروس اختیاری
دروس اختیاری رشته روانشناسی توی مقطع کارشناسی شامل موارد زیر میشه:
- روانشناسی جمعیت؛
- روانشناسی سالمندی؛
- روانشناسی استرس؛
- روانشناسی اعتیاد؛
- روانشناسی رفتار مصرف کننده؛
- علوم اعصاب شناختی؛
- روانشناسی ورزش؛
- پویایی گروه؛
- روانشناسی کار و مدیریت؛
- کلیات روانپزشکی؛
- روانشناسی تبلیغات و رسانه؛
- رفتار سازمانی؛
- روانشناسی اخلاق؛
- ناتوانی‌های یادگیری؛
- نگرش و تغییر آن؛
- روانشناسی دفاع مقدس؛
- روانشناسی سیاسی؛
همه چیز درباره علم روان شناسی
روانشناسی علم ارزیابی رفتارها و عملکرد مغزه. این علم ارتباط انسان با محیط اطرافش رو مورد بررسی قرار میده و وضعیت و حالات روحی مختلف انسان رو واکاوی می‌کنه.
علم روانشناسی اواخر قرن ۱۹ تشکیل شد و افرادی چون گوستاو فچنر، ویلهلم وونت، هوگو مانستربرگ و فردیناند اوبرواسر از اولین کسانی بودن که پایه‌های این رشته رو بنیان گذاشتن و خودشون رو روانشناس معرفی کردن.
زیگموند فروید رو هم میشه به عنوان مشهورترین روانشناس تاریخ معرفی کرد. البته فروید مبدع علم روانکاوی بوده و از همین جهت خودش رو روانکاو می‌دونسته. روانکاوی هم جزوی از رشته روانشناسیه که در ادامه مطلب به طور کامل اون رو توضیح میدیم.
روانشناسی چه کمکی به انسان می‌کنه؟
انسان‌ها از دوران باستان به رفتارها و حالات مختلف انسانی اهمیت میدادن. کنجکاوی در این موضوع به تمدن‌های باستانی مثل ایران، یونان، چین، مصر و هند برمیگرده. از همون دوران باستان انسان‌ها دنبال پیدا کردن راه درست زندگی بودن و به همین دلیل قصد داشتن تا مهارت‌های انسانی‌شون رو بالا ببرن.
اما کمکی که روانشناسی به انسان کرده مربوط به قرن‌های ۱۸ و ۱۹ میشه؛ زمانی که انسان با واقعیت‌های نسبتا تلخی مواجه شد که مسیر کلی بشریت رو تغییر داد. علم روانشناسی برای کمک به حل این مشکلات و تغییر واقعیت زندگی، یا حتی پذیرفتن اون، وارد عمل شد.
همچنان در موضوعات اولیه روانشناسی بحث بین بزرگان این علم زیاده ولی کمک بزرگی که این علم به زندگی انسان‌ها کرده باعث شده تا روش‌های نوینی برای زندگی به دست بیارن.
جمع‌بندی
ما توی این مقاله قصد داشتیم تا شما رو با انواع گرایش‌های روانشناسی آشنا کنیم. دروس پایه‌ای که برای این رشته مهم هستن رو معرفی کردیم و از ویژگی‌ها و معیارهای یک روانشناس خوب صحبت کردیم. در آخر مقاله هم از دروس تخصصی و اختیاری این رشته گفتیم.
اما معرفی رشته روانشناسی چیزی نیست که بشه در یک مقاله سر و ته اون رو جمع کرد. برای آشنایی بیشتر با این رشته و رشته‌های دیگه علوم انسانی مثل حسابداری و حقوق می‌تونین با مشاورهای کنکور صحبت کنین. همچنین پیشنهاد می‌کنیم که برای تقویت دروس خودتون ویدیو‌های آموزشی موجود در اپلیکیشن فاب رو تماشا کنین.
برای قبولی در رشته روانشناسی حتما باید توی آزمون کنکور شرکت کرد؟
خیر. یک سری دانشگاه‌ها هم هستن که میشه با آزمون‌های ورودی به اون‌ها وارد شد یا بدون کنکور پذیرش شد.
بهترین گرایش رشته روانشناسی چیست؟
روانشناسی یک رشته بسیار گسترده‌ست و اصلا نمیشه که یکی از این شاخه‌ها رو به عنوان بهترین نام برد. شما باید طبق علایق و استعدادتون یکی از اون رشته‌ها رو انتخاب کنین.
