آموزش کامل نشانه‌های فارسی

زبان فارسی یکی از باقدمت‌ترین زبان‌های دنیاست. فارسی در کنار یونانی، لاتین و سانسکریت یکی از چهار زبان کلاسیک دنیاست و تنها زبان زنده بین این چهار زبان. قدمت زیاد زبان فارسی و غنی بودن اون باعث شده تا تعداد زیادی از نشانه‌های فارسی داشته باشیم که هر کدوم کاربرد خاص خودشون رو دارن.

در تمام سال‌های تحصیلی، از اول ابتدایی تا دوازدهم متوسطه دوم، نام نشانه‌های فارسی و کاربرد اون‌ها به دانش‌آموزان یاد داده میشه. در ابتدا در بخش نشانه‌های کتاب فارسی اول دبستان، حروف الفبا و حرکت‌های اون آموزش داده میشه و پس اینکه پایه زبان فارسی در دانش‌آموزان تقویت شد نوبت به مباحث پیچیده‌تری مثل نشانه‌های اختصاری و جمع و علائم نگارشی فارسی می‌رسه.

اما آموزش نشانه‌های فارسی به طور پراکنده و گاهی در قالب تکرار غیرمستقیم در متن‌های درسی انجام میشه. این مسئله باعث میشه خیلی وقت‌ها دانش‌آموزها نتونن تصمیم بگیرن چطور باید از برخی نشانه‌های فارسی استفاده کنن یا در استفاده از اون‌ها اشتباه کنن.

ما همیشه جای خالی یک راهنمای کامل برای نشانه‌های فارسی رو حس می‌کردیم و به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا جامع‌ترین مقاله نشانه‌های فارسی تمام سال‌های تحصیلی رو در وبلاگ فاب تهیه کنیم. اگه شما هم گاهی مطمئن نیستین چطور باید از یکی از نشانه‌های فارسی استفاده کنین یا نمی‌تونین بعضی از اسامی نشانه‌های فارسی رو به یاد بیارین، این مقاله برای شماست:

تمام نشانه‌های فارسی رو می‌تونیم در سه دسته بررسی کنیم:

با ما همراه باشین چون قراره در ادامه این مقاله این سه دسته از نشانه‌های فارسی رو با جزئیات بررسی کنیم:

به نشانه‌هایی از یک زبان که آواهای مورد استفاده در اون زبان رو نشون میدن الفبا می‌گیم. اما در زمان فارسی کمی موضوع پیچیده‌تره. نشانه‌های فارسی الفبا الزاما آوای منحصر به فرد ندارن و هر آوا الزاماً به یک نشانه خاص منحصر نمیشه. برای پیچیده‌تر کردن اوضاع حتی هر حرف در زبان فارسی هم ممکنه تا چهار شکل مختلف داشته باشه. بنابر این‌که حرف در کجای کلمه اومده مشخص میشه از کدوم شکل باید استفاده بشه.

با توجه به تنوع بالای حروف فارسی، نشانه‌های فارسی اول دبستان یکی از قسمت‌های مهم کتاب فارسی اول دبستانه. دو سوم این کتاب به آموزش نشانه‌ها اختصاص داره تا دانش‌آموزان الفبای خوندن و نوشتن رو یاد بگیرن، اما بازهم یک سال برای یادگیری این نشانه‌ها کافی نیست و بخش نشانه‌های فارسی دوم ابتدایی هم به مرور این نشانه‌ها می‌پردازه.

نشانه‌های فارسی حرفی

نشانه‌های فارسی حرفی که همون الفبای فارسی هستن از سی و دو حرف تشکیل شدن که در جدول نشانه‌های فارسی اول دبستان این حروف رو با اسامی اون‌ها یاد گرفتین. این جدول رو در زیر هم می‌بینین:

همون طور که می‌بینین در بین سی و دو حرف از الفبا که در جدول نشانه‌های فارسی اومده، از نظر تعداد اشکال سه دسته وجود داره:

زبان فارسی از پرنقطه‌ترین زبان‌های دنیاست و می‌تونیم نشانه‌های فارسی رو بر اساس تعداد نقاط هم تقسیم بندی کنیم:

یادتون نره تعداد نقاط در دو شکل ی متفاوته.

می‌تونیم حروف رو بر اساس محل قرارگیری نقطه هم در دو دسته قرار بدیم:

نشانه‌های فارسی غیرحرفی

نشانه‌های فارسی فقط به سی و دو حرف الفبا محدود نمیشه. نشانه‌های دیگری هم در زبان فارسی وجود داره که در سی و دو حرف حروف الفبا جا نمی‌گیرن. این نشانه‌های غیرحرفی در چند دسته بررسی میشن:

نشانه‌های فارسی غیرحرفی: حرکت‌گذاری

نشانه‌های فارسی غیر حرفی، در واقع همون حرکت‌گذاری‌هایی هستن که به درست خونده شدن کلمات کمک می‌کنن. حرکت‌های ـَ ، ـِ ، ـُ و ـ‌ْ جزئی از نشانه‌های خط فارسی هستن ولی در الفبا وارد نشدن. بیشترین استفاده از این حرکت‌ها در هنگام آموزش زبان فارسیه اما در استفاده معمول فقط در زمانی که از این حرکت‌ها استفاده می‌کنیم که استفاده نکردن از اون‌ها باعث اشتباه در خوندن کلمات شه.

مثل: کِشتی و کُشتی.

نشانه‌های فارسی غیرحرفی: تشدید

تشدید ، ـّ یکی از نشانه‌های فارسی غیرحرفیه که در زمانی به کار میره که دو صدای مشابه پشت سرهم قرار بگیرن؛ به شکلی که حرف اول ساکن و حرف دوم حرکت‌دار باشه. مثل: نَجْجَار که به صورت نجّار نوشته میشه.

نشانه تشدید از زبان عربی وارد نشانه‌های فارسی شده و اغلب در کلمات عربی وجود داره اما برخی از کلمات فارسی هم هستن که با تشدید نوشته میشن، مثل پلّه ، درّه، بچّه و ارّه.

از اون‌جایی که هیچ کلمه فارسی با حرف ساکن شروع نمیشه، تشدید هیچ وقت روی حرف اول کلمه قرار نمی‌گیره. گذاشتن تشدید کلماتی که تشدید میانی دارن در املا الزامیه. کلماتی مثل نقّاش، بنّا و نجّار. اما تشدید پایانی فقط زمانی الزامیه که بعد از حرف آخر یک مصوت اومده باشه مثل: خطّ خوش یا همّ و كوشش.

دقت زیادی لازمه که روی کلماتی که تشدید ندارن مثل شفقت، تشدید گذاشته نشه!

نشانه‌های فارسی غیرحرفی: تنوین

در آموزش نشانه‌های فارسی دوم دبستان اغلب به تمرین بیشتر نشانه‌های فارسی اول دبستان توجه شده و تنها یکی از جنجالی‌ترین نشانه‌های فارسی به مجموعه نشانه‌های آموخته شده دانش‌آموز اضافه میشه: تنوین.

تنوین از نشانه‌های ثانویه الفبای فارسیه و از الفبای عربی به نشانه‌های فارسی وارد شده. تنوین هم مثل مصوت‌ها کوتاه سه نوع نصبی ـًــ، جری ــٍـ و ضمی ــٌــ داره. با این که استفاده از هر سه این تنوین‌ها در نشانه‌های فارسی متداوله اما اغلب تنها نشانه تنوین نصب رو می‌نویسیم.

مثلا معمولاً کلماتی مثل مشارٌالیه، مضافٌ‌الیه، منقولٌ‌عنه، بعبارةٍ اُخري، بأيّ نحوٍ كان بدون نشانه تنوین نوشته میشن. و فقط در کلماتی مثل لطفاً، مثلاً، حتماً تنوین نصب روی پایه الف نوشته میشه.

از اون جایی که تنوین یکی از نشانه‌های وارداتی به زبان فارسیه نباید با کلمه‌های فارسی، انگلیسی، فرانسوی یا ترکی ترکیب بشه. و کلماتی مثل جاناً، خواهشاً، تلفناً یا گاهاً غلطه و باید از جایگزین‌های بدون تنوین استفاده کنیم. چند نمونه جایگزین برای این کلمات می‌بینین:

ترکیب نشانه‌های فارسی حرفی و غیرحرفی

قبل از آموزش ترکیب نشانه‌های فارسی حرفی و غیرحرفی لازمه یک دسته بندی دیگه از نشانه‌های فارسی رو بررسی کنیم: صامت‌ها و مصوت‌ها.

نشانه‌های فارسی بر اساس آوا به این دو دسته تقسیم میشن؛ تفاوت اصلی صامت‌ها و مصوت‌ها براساس شکل ادای اون حرفه و ممکنه تعریف اون پیچیده به نظر بیاد. ولی با مثال خیلی راحت‌تر تفاوت‌های اون‌ها رو درک می‌کنین.

در زبان فارسی 23 صامت وجود داره، کلمه صامت به معنی ساکت و بی‌صداست، این حروف عبارتند از:

ء ب پ ت ث ج چ ح خ د ز ژ س ش ف ق ک گ ل م ن و هـ ی

یادتون نره که گاهی چندتا از نشانه‌های فارسی آوای یک صامت رو دارن، مثلاً چهار حرف «ز»، «ذ»، «ض» و «ظ» همه به صامت ز اشاره دارن.

در زبان فارسی 6 مصوت هم داریم که که به دو دسته مصوت‌های بلند و کوتاه تقسیم میشن.

نشانه‌های فارسی مصوت‌ها بر اساس تعداد شکل هم به دو دسته تقسیم میشن:

بر اساس شکل‌های مختلف هر حرف الفبا و مصوت‌ها جدول ترکیب نشانه‌های فارسی الفبایی به دست میاد که به جدول دوستی نشانه‌های فارسی هم شناخته میشه. این جدول رو در زیر می‌بینین .

جدول بالا یکی از بهترین روش‌های آموزش ترکیب نشانه‌های فارسی اول دبستان به دانش‌آموزهاست. در این جدول  ترکیب صداهای فارسی یعنی کنار هم قرار گرفتن هر مصوت و هر صامت رو می‌بینین. با این ترکیب‌ها میشه تمام کلمات فارسی رو نوشت. دانش‌آموزی که یاد بگیره هر ترکیب رو کجا باید به کار ببره و صدای اون‌ها رو بدونه؛ در واقع خوندن و نوشتن زبان فارسی رو یاد گرفته.

می‌تونین فایل پی‌دی‌اف جدول نشانه‌های فارسی رو از لینک زیر دریافت کنین:

برای یادگیری بهتر جدول نشانه‌های فارسی کلاس اول، می‌تونین از فلش‌کارت‌ها هم استفاده کنین. دو نمونه فلش کارت نشانه‌های فارسی برای دانلود شما قرار دادیم.

نشانه‌های اختصاری یک حرف یا حروفی از کلمه مورد نظر ماست که به نمایندگی از اون کلمه آورده میشن تا عبارات طولانی رو بارها و بارها تکرار نکنیم.

بعد از آموزش نشانه‌های فارسی سوم دبستان که بعضی از حروف اختصاری مثل (ع) و (ص) رو به دانش‌آموزها یاد میده، این مبحث در آموزش نشانه‌های اختصاری فارسی هفتم تکمیل میشه.

در جدول زیر انواع نشانه‌های اختصاری پرکاربرد در فارسی رو برای شما جمع‌آوری کردیم:

با آموزش نشانه‌های فارسی هفتم دانش‌آموز باید تمام این نشانه‌های اختصاری رو بشناسه و بتونه در جای درست از اون‌ها استفاده کنه.

بعد از یادگیری نشانه‌های فارسی الفبایی که از سال اول ابتدایی شروع میشه و در آموزش نشانه‌های فارسی ششم تکمیل میشه، نوبت به نشانه‌های دستوری فارسی می‌رسه. اولین نشانه‌هایی که دانش‌آموزان در این بخش یاد می‌گیرن نشانه‌های جمع فارسین.

نشانه‌های زیادی برای جمع بستن کلمات در زبان فارسی وجود داره که در تمام سال‌های تحصیلی به دانش‌آموزان یاد داده میشن. میشه گفت که نشانه‌های جمع فارسی سوم دبستان کامل‌ترین و جامع‌ترین آموزش در کتاب‌های درسیه و در باقی پایه‌های تحصیلی مطالب مربوط به نشانه‌های جمع پراکنده و غیرمستقیم آموزش داده میشن.

با این اوصاف تعجبی نداره اگه اغلب دانش‌آموزها نشانه‌های جمع فارسی رو در جای مناسب خودشون استفاده نکنن. اگه برای شما هم سوال شده که چطور باید از یک نشانه خاص جمع استفاده کنین، وقتشه تا با راهنمای کامل نشانه‌های جمع فارسی همراه شین.

نشانه‌های جمع فارسی: ها

اولین نشانه جمع، در آموزش نشانه‌های جمع فارسی دوم دبستان به دانش‌آموز یاد داده میشه. ساده‌ترین و پرکاربردترین نشانه جمع در زبان فارسی نشانه هاست.اغلب برای جمع بستن اجزای رستنی، فرآورده‌های حیوانی، اعضای بدن و عناصر طبیعت به کار گرفته می‌شده.

اما با در نظر گرفتن بعضی از استثناها تقریباً همه چیز رو میشه با نشانه ها جمع بست. شاید استثنای معروف جمع بستن با ها رو بشناسین: اژدها. مشخصاً اژدهاها وجود نداره، چون تلفظ دو هجا که دقیقاً شبیه به همن، پشت سر هم اصلاً چیز زیبایی نیست.

نشانه ها با یک فاصله مجازی یا نیم‌فاصله از کلمه نوشته میشه. با اینکه بعضی از اساتید زبان فارسی اعتقاد دارن کلماتی مثل آن‌ها و این‌ها باید سر هم نوشته بشه اما با توجه به آموزش نشانه‌های جمع فارسی سوم دبستان و برای وحدت رویه و ساده‌سازی قواعد بهتره در همه جا از نیم‌فاصله استفاده کنیم.

نشانه‌های جمع فارسی: ان

نشانه جمع ان،‌ از پرتکرارترین نشانه‌های جمع فارسی پنجم دبستان و دومین نشانه پر کاربرد جمع فارسیه. این نشانه جمع اغلب برای جمع بستن اسامی جانداران به پایان کلمه اضافه میشه. مثل مردان، زنان و درختان. تعداد زیادی از این کلمات با ها هم جمع بسته میشن: مردها، زن‌ها و درخت‌ها.

بهتره در کلماتی که به نشانه ه ختم میشن، به جای نشانه ها از این نشانه جمع استفاده کنیم: مثل گناهان به جای گناه‌ها یا پادشاهان به جای پادشاه‌ها.

اگه کلمه‌ای به های غیرملفوظ ختم بشه؛ مثل مورچه یا ستاره، برای جمع بستن اون با نشانه جمع فارسی ان، باید های غیرملفوظ رو حذف کنیم و به جا اون نشانه گ قرار بدیم. مثل: مورچگان، ستارگان، سوختگان یا تشنگان.

باید توجه کنین که همه نشانه‌های ان اخر کلمه نشانه جمع نیستن، در نشانه‌های فارسی دیگه هم نشانه ان داریم. مثلاً نشانه ان ممکنه نشانه زمان و مکان باشه. گیلان یعنی محل زندگی مردم گیل و بهاران یعنی زمان بهار. نشانه ان ممکنه جزئی از ساختار اصلی کلمه هم باشه مثل داستان یا سوهان.

نشانه‌های جمع عربی

بعد از یادگیری کامل این دو نشانه پر کاربرد جمع فارسی، آموزش نشانه‌های جمع فارسی نهم روی نشانه‌های جمع عربی متمرکز میشه. ات، ون و ین سه نشانه جمع عربی هستن که به زبان فارسی وارد شدن. اما نشانه‌های ون و ین آن‌چنان کاربرد گسترده‌ای پیدا نکردن.

نشانه ون بیشتر در کلمات خاص به کار میره مثل حواریون و رواقیون.

نشانه ین در کلماتی مثل مخترعین، معلمین و مامورین که به سادگی با نشان ان قابل جایگزینیه و بهتره این اتفاق بیفته. کافیه بگیم معلمان، ماموران و مخترعان.

اما نشانه ات کاربرد بسیار زیادی در زبان فارسی پیدا کرده. به شکلی که گاهی کلمات فارسی رو هم به شکل اشتباه با این نشانه جمع می‌بندن، مثلا گزارشات که کاربرد اشتباهی از این نشانه جمع عربیه. کلماتی مثل محصولات، مخلوقات، صفحات، خدمات، موجودات و تبلیغات پرکاربردترین مثال‌های حضور این نشانه جمع در زبان فارسی هستن.

همونطور که در آموزش نشانه‌های فارسی پنجم دبستان آموزش داده میشه؛ کاربرد تمام این نشانه‌ها در جمع بستن کلمات غیر عربی (چه فارسی و چه دخیل از زبان‌های دیگر مثل ترکی یا انگلیسی) اشتباهه.

در دستور زبان فارسی مفعول اسم یا یک گروه اسمی در جمله است که کار بر روی اون انجام میشه و معنی جمله رو کامل می‌کنه. روش تشخیص و نشانه‌های مفعول در فارسی هفتم آموزش داده میشه. ساده‌ترین روش تشخیص مفعول در جمله پرسیدن سوال چه چیزی / کسی را با فعل جمله است.

جمله زیر رو در نظر بگیرین: دیروز کتابی از نویسنده محبوبم، با جلد چرمی و امضای خود نویسنده خریدم. این جمله طولانی ممکنه شما رو گیج کنه کافیه بپرسین چه چیزی را خریدم و جواب مفعول رو به شما نشون میده: کتابی را خریدم.

اما بعضی از نشانه‌های فارسی کار رو برای ما از این هم راحت‌تر هم می‌کنه و مفعول رو در جمله به ما نشون میده:

متمم یکی دیگه از اجزای جمله در دستور زبان فارسیه که تشخیص اون در جمله به کمک نشانه‌های فارسی ممکن میشه. روش تشخیص این نقش دستوری در بخش نشانه‌های متمم فارسی هفتم آموزش داده میشه.

تعریف متمم راه تشخیص این نقش رو به ما نشون میده: متمم کلمه‌ایه که بعد از حروف اضافی میاد و معنای جمله رو کامل می‌کنه. پس حروف اضافه همون نشانه‌های فارسی دستوری برای پیدا کردن متمم در جمله هستن.

مهم‌ترین حروف اضافه در زبان فارسی عبارتند از: در ، از ، با ، بی ، بر ، برای ، بدون ، الّا ، بهر ، از بهر ، تا ، جز ، چون ، مانند ، مثل ، به غیر از ، غیر از و درباره.

یادتون نره که کلمه چون اگه به معنی مثل و مانند باشه حرف اضافه است ولی وقتی به معنی وقتی که یا زمانی که باشه، حرف ربطه. کلمه تا هم در صورتی که انتها و پایان مکان یا زمان رو برسونه حرف اضافه است.

علائم سجاوندی یا علائم نگارشی فارسی، دسته‌ای نشانه‌های فارسی هستن که برای بهتر خونده شدن متن استفاده میشن. نام علائم نگارشی فارسی به تازگی به فرهنگ لغات کلمات فارسی راه پیدا کرده و تا قبل از آشنایی فارسی‌زبانان با زبان‌های غربی اثر چندانی از این علائم نگارشی در زبان فارسی دیده نمیشه.

آموزش علائم نگارشی فارسی هم به صورت پراکنده در کتاب‌های درسی تمام مقاطع تحصیلی آموزش داده میشه اما جای خالی یک راهنمای کامل از کاربرد و اسم علائم نگارشی فارسی به شدت حس میشه. اگه شما هم به کاربرد درست نشانه‌های فارسی نگارشی شک می‌کنین با ادامه این بخش از مقاله آموزش نشانه‌های فارسی همراه باشین:

پر کاربردترین نشانه نگارشی که دانش‌آموزان در آموزش علائم نگارشی سوم دبستان با اون آشنا میشن، نقطه است. نقطه نشانه مکث کامله.

کاربرد نقطه

در موارد زیر باید از نقطه استفاده کنیم.

1‌. انتهای جمله‌های خبری و عاطفی غیر تاکیدی:

2. در انتهای جمله‌های تعجبی و امری غیرتاکیدی:

3. بعد از نهی مودبانه و غیرمستقیم که حالت دستوری ندارن:

4. بعد از کلماتی که در پاسخ به سوال میان:

5. بعد از کلمات اختصاری (بین حروف اختصاری فقط نقطه می‌ذاریم و فاصله استفاده نمی‌کنیم.):

6. در انتهای آدرس و منابع:

7. در جملات پرسشی غیرمستقیم:

مواردی که نباید از نقطه استفاده کنیم

در این موارد از نقطه استفاده نمی‌کنیم.

1.‌ در انتهای عناوین اصلی و فرعی(حتی اگه یک جمله باشن):

2. آخر بیت‌ها و مصرع‌ها:

3. قبل از کلمات توضیحی مثل اما، زیرا، بلکه و مثل این‌ها:

4. حروف اختصاری عناصر جدول تناوبی:

5. اگه حروف اختصاری رایجی استفاده می‌کنیم لازم نیست در انتهای اون‌ها نقطه بذاریم:

6. بعد از حروف اختصاری ترکیبی:

ویرگول از رایج‌ترین و کاربردی‌ترین علائم نگارشی فارسیه، که در بخش کاربرد علائم نگارشی فارسی چهارم دبستان به دانش‌آموزان یاد داده میشه. ویرگول نشانه مکث کوتاه در جمله است.

کاربرد ویرگول

در موارد زیر از ویرگول استفاده می‌کنیم.

1‌. به جای واو عطف (دو مورد آخر همیشه با و به هم متصل میشن.):

2. بعد از منادا:

3. بین جمله‌های مرکب:

4. قبل و بعد از جملات معترضه:

5. قبل و بعد از بدل:

6. بعد از گروه قیدی در اول جمله:

7. برای جلوگیری از اشتباه خوندن متن:

8. بین دو کلمه مشابه که در جمله تکرار شده:

9. برای جدا کردن اجزای یک آدرس یا ارجاع به منبع:

10. اگه نهاد در جمله یک ترکیب اسمی یا مصدر باشه باید با ویرگول از گزاره جدا بشه:

مواردی که نباید از ویرگول استفاده کنیم

در موارد زیر از این نشانه نگارشی استفاده نمی‌کنیم.

1‌. بعد از و، یا، سپس، پس، که و کلمات عطف:

2. بعد از را، که، اگر و حروف اضافه:

یکی از علائم نگارشی فارسی نقطه ویرگوله که از ترکیب نقطه و ویرگول ایجاد شده. نقطه ویرگول نشانه مکثی بلندتر از ویرگول و کم‌تر از نقطه است. کاربرد زیادی نداره و گاهی به صورت اشتباه در جایی به کار برده میشه که باید نقطه یا ویرگول استفاده بشه.

کاربرد نقطه ویرگول

در این موارد از نقطه ویرگول استفاده می‌کنیم.

1‌. برای تفکیک اجزای یک فهرست:

2. در فهرست‌های چندسطری هم می‌تونیم از این نشانه استفاده کنیم، اما آخرین مورد با نقطه تموم میشه:

الف. رعایت صورت درست کلمات؛

ب. خوانش بهتر متون؛

ج. هماهنگی ظاهری بین متون مختلف.

3. وقتی یک جمله معنای کامل داره اما جمله بعدی توضیحاتی در مورد اون میده:

4. اگه چند گروه کلمه با ویرگول به هم مرتبط شدن، از نقطه ویرگول برای جداسازی گروه‌ها استفاده می‌کنیم:

یکی از علائم نگارشی فارسی دو نقطه‌ست که علامتی برای جداسازیه و اغلب  برای شرح و توصیف کلمات قبلی استفاده میشه.

کاربرد دونقطه

در این موارد از دونقطه استفاده می‌کنیم.

1‌. قبل از مثال زدن یا بیان حالت‌های دیگر یک موضوع که معمولاً بعد از کلماتی مثل «عبارتند از»، «به طور مثال» میان:

2. قبل از نقل قول مستقیم:

3. برای جدا کردن اجزای ساعت:

4. برای توصیف و اشاره به جزئیات:

مواردی که نباید از دونقطه استفاده کنیم

در این موارد از دو نقطه استفاده نمی‌کنیم.

1‌. قبل از نقل قول غیرمستقیم:

2. اگه کلمات توصیفی همراه با کسره اضافه اومده باشه:

علامت سوال همونطور که از اسمش می‌فهمیم، یکی از علائم نگارشی فاسی برای نشون دادن پرسشه. علامت سوال نشانه مکث کامله و لحن جمله رو متفاوت می‌کنه.

کاربرد علامت سوال

در موارد زیر از علامت سوال استفاده می‌کنیم.

1‌. بعد از جمله‌های پرسشی مستقیم:

2. اگه در مورد قسمتی از مطلبی که می‌نویسیم شک داشته باشیم، علامت سوال رو در پرانتز و بعد از اون مطلب میاریم:

مواردی که نباید از علامت سوال استفاده کنیم

در موارد زیر استفاده از علامت سوال اشتباهه.

1‌. بعد از جمله سوالی غیر مستقیم:

2. بعد از جمله‌های پرسشی مودبانه یا دستوری از علامت سوال استفاده نمی‌کنیم:

علامت تعجب که اسم درست‌تر اون نشانه عاطفیه، برای بیان جمله‌های عطفی به کار میره. علامت تعجب یکی از علائم نگارشی فارسیه که بیشتر برای نشون دادن لحن دستوری، تاکیدی، خطاب یا احساسات قوی به کار میره.

کاربرد علامت سوال

در موارد زیر از علامت تعجب استفاده می‌کنیم.

1‌. جمله‌های تعجبی، تحسینی، تحقیری، نفریبی، تأسفی، استهزایی یا تأکیدی:

2. بعد از منادا وقتی حالت تحکم یا اخطاری وجود داره:

خط تیره یا خط فاصله یکی از علائم نگارشی فارسی و اغلب نشون دهنده فاصله یا ترکیبه. خط تیره استفاده‌های خیلی متنوعی نداره و یادگیری کاربرد صحیح اون کار ساده‌ایه.

کاربرد خط تیره

در موارد زیر از خط تیره استفاده می‌کنیم.

1.‌ جداسازی جمله معترضه:

2. در ترکیب دو کلمه که معنی واحدی رو می‌سازن:

3. برای نگارش دیالوگ، معمولا در نمایشنامه یا فیلمنامه:

4. بیان فاصله:

سه نقطه یکی از رایج‌ترین علائم نگارشی در روزمره‌ست. کاربرد اصلی سه نقطه در هر جاییه که چیزی به طور عمدی از متن حذف شده باشه. حتما بارها در مکالمات متنی فضای مجازی به این نشانه بر خوردین اما در ادامه قراره استفاده درست از این نشانه فارسی رو یاد بگیرین.

کاربرد سه‌نقطه

در این موارد از سه نقطه استفاده می‌کنیم.

1‌. برای بیان احساسات با ناتمام گذاشتن جمله:

2. برای نام نبردن از مواردی که برای خواننده مشخصن:

3. برای ننوشتن کلمه الله:

4. نشون دادن کشش هجا در گفتار:

گیومه نشانه نقل قول و یکی از پرکاربردترین علائم نگارشی در زبان فارسیه. توجه کنین که نشانه گیومه در فارسی به این شکله: « » و نه " ". " " علامت نقل قول انگلیسیه و نباید در زبان فارسی استفاده بشه.

کاربرد گیومه

در این موارد از گیومه استفاده می‌کنیم.

1‌. در نقل قول مستقیم:

2. برای مشخص کردن یک کلمه در متن یا اولین اشاره به اصطلاحات فنی یا تخصصی:

پرانتز یا کمانک، یکی از نشانه‌های فارسیه که برای اضافه کردن یک عبارت به جمله اضافه میشه در حالتی که با حذف عبارت جمله کامله. استفاده از پرانتز در پرانتز در زبان فارسی اشتباهه. در صورتی که مجبور به این کار بودین می‌تونین از علامت قلاب [] استفاده کنین.

کاربرد پرانتز

در این موارد از پرانتز استفاده می‌کنیم.

1‌. آوردن معادل یک اصطلاح یا واژه:

2. ذکر نام قدیمی شهرها، نام کامل اشخاص یا القاب اون‌ها:

3. نشان دادن تاریخ وقوع اتفاق یا تولد و وفات اشخاص:

4. برای بیان توضیحات تکمیلی در متن:

5. بیان حالت برای راهنمایی بازیگران در فیلم‌نامه و نمایش‌نامه و ارتباط بهتر با مخاطب:

قلاب یا کروشه، یکی از انواع نشانه‌های فارسیه که مثل پرانتز یکی از علائم نگارشی فارسیه که برای وارد کردن عبارات به متن استفاده میشه.

کاربرد قلاب

کاربردهای قلاب در موارد زیر خلاصه میشه.

1‌. اضافه کردن واژه‌هایی توسط مترجم یا مصحح به متن:

2. به جای پرانتز درون پرانتز دیگری:

3. بیان دستورات اجرایی برای راهنمایی بازیگران در فیلم‌نامه و نمایش‌نامه:

تا اینجای مقاله با نشانه‌های فارسی نگارشی آشنا شدیم. کاربرد و جایگاه علائم نگارشی فارسی در جمله رو یاد گرفتیم. اما هنوز یک مسئله مهم در مورد علائم نگارشی باقی مونده که دلیل اصلی اشتباه در استفاده کردن از این علائمه.

فاصله‌گذاری درست علائم نگارشی فارسی هم به اندازه کاربرد درست این علائم اهمیت داره. دو قاعده کلی به شما کمک می‌کنه تا علائم نگارشی مناسب رو، درست بنویسین.

برای علائم نگارشی فارسی مفرد که به صورت جفت نیستن مثل نقطه، ویرگول، دونقطه و مثل این‌ها: نشانه نگارشی باید به کلمه قبل از خودش بچسبه و با کلمه بعدی فاصله داشته باشه.

پس نوشتن این جمله به صورت «داستان کتاب جدیدم ،درباره یک مرد تسخیر شده است !» یا «داستان کتاب جدیدم،درباره یک مرد تسخیر شده است!» غلطه!

برای علائم نگارشی جفت که عبارتی در میان اون‌ها قرار می‌گیره، مثل گیومه، پرانتز، قلاب یا خط تیره وقتی دو طرف جمله معترضه قرار می‌گیره: علامت نگارشی به عبارت داخلی اون می‌چسبه اما از کلمات بیرونی فاصله می‌گیره.

یادتون نره اگه عبارت داخل علائم نگارشی دربرگیرنده، یک جمله کامل باشه؛ باید تمام علائم نگارشی، در اون جمله در جای مناسب استفاده بشه.

نکات پایانی آموزش کامل نشانه های فارسی

نشانه‌های فارسی بسیار متنوع و پرتعدادن. در این مقاله سعی کردیم مهم‌ترین نشانه‌های فارسی رو برای شما جمع کنیم. نشانه‌هایی که در دوران دوازده ساله تحصیل مدرسه به دانش‌آموزها یاد داده میشن. یادگیری اسم نشانه‌های فارسی و کاربرد درست اون‌ها برای موفقیت اجتماعی و تحصیلی یک بایده.

تمرین مهم‌ترین راه یادگیری درست یک زبانه و زبان مادری ما، زبان فارسی، زبان سخت اما شیرینیه. نکاتی که در این مقاله گفته شد رو در هر فرصتی حتی چت‌های روزانه تمرین کنین و کمی بعد دیگه نیازی به برگشتن و چک کردن قواعد و کاربردها پیدا نمی‌کنین؛ چون کارکرد زبان خیلی زود ملکه ذهن شما میشه.

این طبیعیه که در حین یادگیری زبان پیچیده و متنوعی مثل فارسی به مشکل بربخورین یا احساس کنین که بخش‌هایی از مباحث رو متوجه نمی‌شین. تمرین راه یادگیریه اما منبع آموزشی شما باید کیفیت لازم رو داشته باشه.

اپلیکیشن آموزشی فاب تمام نیازهای شما رو میشناسه و به بهترین شکل اونا رو برطرف می‌کنه. اگه در یادگیری هر بخش از زبان و ادبیات فارسی مشکل دارین، کافیه اپلیکیشن فاب رو نصب کنین و با پیدا کردن پایه تحصیلی‌تون، به آموزش‌های باکیفیت و کم‌هزینه فاب دسترسی پیدا کنین. تقویت فارسی دوازدهم به سادگی با فاب ممکن شده.

یادتون نره بلاگ فاب هم همیشه همراه شماست! مقالات جامع آموزش زبان و ادبیات فارسی ما به نشانه‌های فارسی محدود نمیشه، سری به مقاله شناخت انواع فعل فارسی هم بزنین و جواب تمام سوالاتتون در مورد افعال و روش ساخت اون‌ها رو بگیرین.