نگار ناظم الشعرابهروز رسانی: ۱۴۰۳/۰۹/۱۷
811
آشنایی با رشته خلبانی
عناوین مهمی که در این مقاله میخوانیم :
حتما شما هم خیلی از بچهها رو دیدین که وقتی ازشون میپرسین؛ بزرگ شدی دوست داری چیکاره بشی؟ میگن خلبان! حتی ممکنه خود شما هم یکی از اونها بوده باشین و الانم آرزوی خلبان شدن رو داشته باشین و بخواین در مورد این رشته بیشتر بدونین.
توی این مقاله میخوایم به طور کامل معرفی رشته خلبانی رو انجام بدیم. پس برای آشنایی با رشته خلبانی این مقاله رو تا آخر بخونین.
معرفی و آشنایی با رشته خلبانی
رشته خلبانی یکی از پردرآمدترین رشتههای ریاضی فیزیک و از گرایشهای هوانوردیه. رشته هوانوردی جزو رشتههاییه که 3 تا گرایش داره:
- رشته خلبانی
- رشته ناوبری هوایی
- رشته مراقبت پرواز
خود رشته خلبانی هم به دو شاخه خلبانی هواپیماهای نظامی و مسافربری تقسیم میشه که شما میتونین توی هر کدوم از اونها که خواستین ادامه تحصیل بدین. رشته خلبانی هواپیماهای مسافربری رو به جز توی دانشگاه، میتونین توی آموزشگاههای آموزش خلبانی هم بخونین.
شروط ورود به رشته خلبانی
برای اینکه بتونین وارد رشته خلبانی بشین باید یک سری شرایط (پیشنیاز) داشته باشین. اگه این شرایط رو داشتین اجازه شرکت توی آزمون ورودی دانشگاه خلبانی رو دارین و اگه توی آزمون پذیرفته بشین میتونین وارد دانشگاه خلبانی بشین:
- داشتن دیپلم نظام جدید یا نظام قدیم + مدرک پیشدانشگاهی نظام قدیم
- داشتن معدل بالای 14
- داشتن سن 18 سال تمام به بالا
- اعتیاد و سوء پیشینه نداشتن
- مشخص شدن وضعیت سربازی و نظام وظیفه (کارت پایان خدمت داشتن یا داشتن معافیت پزشکی یا غیر پزشکی یا تحصیلی)
- داشتن قد 165 سانتیمتر به بالا
- معتقد بودن به یکی از دینهایی که جهموری اسلامی ایران اون رو تایید کرده
- گرفتن صلاحیت اخلاقی از اداره کل حراست سازمان هواپیمایی کشوری
- داشتن صلاحیت پزشکی مطابق با استاندارد اداره طب هوایی سازمان هواپیمایی کشوری
شروط پزشکی رشته خلبانی
در معرفی رشته خلبانی باید بگیم که شما برای اینکه بتونین وارد رشته خلبانی بشین باید یک سری شرایط پزشکی رو داشته باشین.
پس، سازمان هوانوردی از شما یک سری آزمایشها و تستهای پزشکی میگیرن و معاینات پزشکی رو انجام میدن تا مطمئن بشن که استانداردهای لازم برای ورود به رشته خلبانی رو دارین و اگه شرایط رو نداشتین به شما اجازه تحصیل توی رشته خلبانی رو نمیدن.
معاینات پزشکی لازم برای ورود به رشته خلبانی
- نسبت ضریب وزن به قد شما رو بررسی می‌کنن (BMI)
- معاینات مربوط به شنواییسنجی (ادیو متری)
- از شما نوار قلب و اکوکاردیوگرافی میگیرن تا عملکرد قلب و عروق شما رو بررسی کنن
- وضعیت فک و دهان و دندانهای شما رو بررسی می‌کنن
- با استفاده از عکسبرداری از قفسه سینه، وضعیت ششها و اندازه قلب شما رو میسنجن
- وضعیت استخوانبندی و اندامهای حرکتی شما رو بررسی می‌کنن
- وضعیت چشمهای شما رو بررسی می‌کنن تا مطمئن بشن که چشمهاتون ضعیف نیست و دچار کوررنگی نیستین
- گرفتن آزمایش خون و ادرار
توجه: البته باید بگیم که این تستها و معاینات پزشکی مربوط به خلبانی هواپیماهای مسافربریه و تستهای مربوط به خلبانی نظامی خیلی سختتر و پیچیدهتره. شروط ورود به این رشته هم نسبت به رشته خلبانی غیر نظامی سختتره.
فاکتورهای موجود در آزمایش خون و ادرار مربوط به رشته خلبانی
Triglycerides, Glucose, WBC, GRA, LYM, PCT, GGT, PDW, LDL, PLT, MCHC, HGB, MCV, RBC, RDW, MCH, HCT, LYM%, GRA%, MID%, GRA, MID, HDL, Cholesterol, Urea, Keratinize, ALT, MPV, PCT و بودن یا نبودن خون توی ادرار رو هم بررسی می‌کنن.
تفاوت خلبانی نظامی و غیر نظامی
رشته خلبانی به 2 تا شاخه خلبانی نظامی و غیر نظامی تقسیم میشه.
توی خلبانی نظامی، آموزشها به روش نظامیه و با نظارت ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام میشه. این دسته از خلبانها، برای انجام ماموریتهای نظامی و هدایت هواپیماهای جنگی توی دانشگاه خلبانی آموزش میبین. خلبانی غیر نظامی، مربوط به هدایت هواپیماهای مسافربریه و جدیدا افراد معمولا توی آموزشگاههای خصوصی برای اون آموزش میبینن.
تحصیل در رشته خلبانی
اگه شما همه شرایط ورود به رشته خلبانی رو داشته باشین و توی آزمون خلبانی هم پذیرفته بشین، حالا وقت این میرسه که تحصیل خودتون رو توی رشته خلبانی شروع کنین. شما برای تحصیل توی رشته خلبانی دو تا راه دارین. یا باید توی دانشگاه این رشته رو بخونین یا توی آموزشگاههای آزاد خلبانی.
ورود به دانشگاه خلبانی
شما برای اینکه بتونین وارد دانشگاه خلبانی بشین باید توی کنکور رشته ریاضی شرکت کنین و موقع انتخاب رشته، گرایش خلبانی رو انتخاب کنین. البته بدون کنکور و با سوابق تحصیلی هم میتونین توی دانشگاه، رشته خلبانی رو بخونین.
ورود به آموزشگاه خلبانی
آموزشگاههای خلبانی، زیر نظر سازمان هواپیمایی کشور اداره میشن و اگه شما به هر دلیلی نخواستین توی دانشگاه خلبانی درس بخونین یا قبول نشدین، میتونین توی آزمون خلبانی شرکت کنین و اگه قبول شدین توی آموزشگاه خلبانی ثبتنام کنین. زمانی که توی این آموزشگاهها درس میخونین، این سه مدرک رو میگیرین:
- خلبانی هواپیمای شخصی
- خلبانی هواپیمای جت مسافربری شخصی
- خلبانی هواپیمای مسافربری تجاری
تفاوت رشته خلبانی در آموزشگاههای آزاد و دانشگاه
از نظر آینده شغلی، تحصیل توی این دو تا مرکز باهم تفاوتی نداره و فارغالتحصیلان اونها با شرایط مشابهی وارد بازار کار میشن. دانشگاه خلبانی زیر نظر وزارت علوم اداره میشه و یا هزینه نداره و یا هزینه خیلی کمی رو داره ولی نظارت و اداره آموزشگاه خلبانی با سازمان هواپیمایی کشوره و هزینه زیادی رو هم از دانشجویانش میگیره.
تفاوت بعدیشون هم اینه که مدت زمان تحصیل توی دانشگاه خلبانی از آموزشگاه خلبانی بیشتره.
دورهها و گواهینامههای رشته خلبانی
دورههای رشته خلبانی، تقریبا 26 ماه طول میکشه و سه بخشه:
- دوره PPL
- دوره CPL
- دوره تجهیزات خلبانی و یا IR
دوره اول خلبانی PPL
زمانی که وارد رشته خلبانی بشین اولین دورهای که میگذرونین دوره PPL است که حدود 6 ماه طول میکشه. به غیر از شرایطی که توی اوایل مقاله گفتیم، شما باید توی آزمون زبان انگلیسی تخصصی هم قبول بشین که بتونین این دروه رو بگذرونین.
گواهینامه مربوط به این دوره (خلبانی شخصی)، برای خلبانی هواپیماهای سبکه. بعد از تموم شدن این دوره، شما میتونین در صورتی که شرایط آب و هوایی مناسب بود و سازمان هوانوردی هم تایید کرد، خلبانی هواپیمای شخصی رو انجام بدین.
دوره دوم خلبانی CPL
این دوره حدود 10 ماه طول میکشه که شرط ورود به اون، داشتن گواهینامه پایان دوره PPL و قبول شدن توی آزمون استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی ایرانه.
توی این دوره، شما خلبانی هواپیماهای سنگین و باربری مثل ایرباس و بویینگ رو یاد میگیرین و بعد از اینکه این دوره رو گذروندین، به شما گواهینامه خلبانی بازرگانی داده میشه و میتونین خلبانی هواپیماهای تجاری و باربری رو انجام بدین.
دوره سوم خلبانی IR
این دوره، آخرین دوره از خلبانیه که برای شرکت توی اون باید گواهینامه پایان دوره CPL رو داشته باشین و توی آزمون استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی ایران هم قبول بشین.
بعد از گذروندن این دوره که حدود 10 ماه طول میکشه، به شما گواهینامه پرواز با آلات دقیق هواپیما در شب و روز میدن (گواهینامه اجازه پرواز کور).
شما برای اینکه بتونین به عنوان خلبان توی شرکتهای هواپیمایی مشغول به کار بشین باید این دوره رو با به طور کامل گذرونده باشین.
دروس دانشگاهی رشته خلبانی
دوره کارشناسی خلبانی هم مثل بقیه رشتهها، 4 سالهست و دانشجویان این رشته، توی این مدت واحدهای زیادی رو میگذرونن که اینجا لیست دروس این رشته رو براتون آوردیم.
دروس پایه رشته خلبانی
- ریاضی
- فیزیک پایه
- معادلات دیفرانسیل
- آمار و احتمالات
دروس اصلی رشته خلبانی
- کامپیوتر و برنامهنویسی
- انتقال حرارت عمومی
- ناوبری هوایی
- دینامیک عمومی
- الکترونیک عمومی
- فیزیولوژی هوایی
- پرواز تخصصی نظامی
- ایمنی پرواز
- مکانیک پرواز کاربردی
- قوانین و مقررات هوانوردی
- آئرودینامیک عمومی
- هواشناسی
- سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی هواپیما
- ارتعاشات عمومی
- مبانی مهندسی برق
- موتورهای هواپیما
- استاتیک
- اصول هوانوردی
دروس تخصصی رشته خلبانی
- مقاومت مصالح
- زبان تخصصی
- پرواز اولیه
- پرواز پایه
- پرواز پیشرفته نظامی
- پرواز تخصصی نظامی
- ایرودینامیک سیالات تراکمپذیر
- فیزیولوژی هوائی
- مبانی مدیریت و تحقیق در عملیات
- انتقال حرارت عمومی
- مکانیک پرواز کاربردی
وظایف یک خلبان
- هدایت کردن هواپیما
- مدیریت کردن و نظارت بر امور داخلی هواپیما
- تصمیمگیری توی موقعیتهای اضطراری
- راهنمایی پرسنل هواپیما و تقسیم کردن وظایف توی کابین
- هماهنگ شدن با برجهای مراقبت فرودگاهها موقع نشست و برخاست
خصوصیات مورد نیاز برای خلبانی
- داشتن شوق و اشتیاق برای پرواز
- فداکار بودن
- توانایی گرفتن تصمیمات سریع
- داشتن تمرکز
- منظم بودن
- داشتن مهارتهای ارتباطی
- انعطافپذیر بودن
- داشتن توانایی رهبری
- مشتاق به یادگیری
تحصیل خانمها در رشته خلبانی
حالا که داریم معرفی رشته خلبانی رو انجام میدیم، بد نیست بگیم که امکان خوندن رشته خلبانی برای خانمهاام وجود داره و اونهاام میتونن مثل آقایان توی این رشته درس بخونن. ولی خانمها فقط میتونن گرایش خلبانی هواپیماهای مسافربری (غیر نظامی) رو انتخاب کنن و امکان تحصیل توی شاخه نظامی رو ندارن.
البته از حق نگذریم و این موضوع رو نادیده نگریم که شرکتهای مسافربری معمولا ترجیح میدن که خلبانهای آقا رو استخدام کنن و وضعیت بازار کار برای خلبانهای آقا نسبت به خلبانان خانم بهتره.
جمعبندی
امروز معرفی رشته خلبانی رو انجام دادیم و دیدیم که برای خلبان شدن دو راه وجود داره؛ 1. از طریق دانشگاه خلبانی ، 2. از طریق آموزشگاه خلبانی. در هر دو صورت شما میتونین بعد از گرفتن مدرک خلبانی، توی شرکتهای مسافربری به عنوان خلبان استخدام بشین و فعالیت کنین.
برای آشنایی با رشته خلبانی و دیدن شرایط این رشته، پیشنهاد میکنیم که این مقاله رو کامل بخونین و سوالات خودتون روی توی کامنتها از ما بپرسین.
همچنین اگه سوالی در مورد رشتههای دیگه داشتین مثل رشته علوم کامپیوتر، میتونین مجله آموزشی فاب رو دنبال کنین.
از چه طریقی میتونیم وارد رشته خلبانی بشیم؟
شما میتونین یا از طریق دانشگاه و یا مراکز آموزشی آزاد، وارد رشته خلبانی بشیم.
برای ورود به رشته خلبانی باید چه مدرک دیپلمی داشته باشیم؟
شما میتونین با هر کدوم از مدارک دیپلم ریاضی، تجربی و انسانی وارد رشته خلبانی بشین ولی باید کنکور ریاضی بدین.
خانمها میتونن وارد رشته خلبانی بشن؟
بله، ولی فقط میتونن به عنوان خلبان هواپیماهای مسافربری فعالیت کنن.